خورخه ماریو پدرو بارگاس یوسا (۲۸ مارس ۱۹۳۶-۱۳ آوریل ۲۰۲۵) در آرکیپای پرو به دنیا آمد. وی تنها فرزند پدر و مادرش بود و والدینش پنج ماه بعد از ازدواج از هم جدا شدند. ۱۰ سال اول زندگیش را در بولیوی و با مادرش گذراند. پس از آن که پدربزرگش مقام دولتی مهمی در پرو به دست آورد، همراه مادرش در سال ۱۹۴۶ به سرزمینش بازگشت.
دوران کودکی او با سختی سپری شد.در ۱۴ سالگی پدرش وی را به دبیرستان نظام فرستاد که تأثیری ژرف و پایا بر او نهاد و ایده نخستین رمانش را در ذهنش پروراند. نگرش داروین گرایانه او نسبت به زندگی حاصل تجربه همین دو سال است. بارگاس یوسا در رشته هنرهای آزاد دانشگاه لیما فارغ التحصیل شد و سپس از دانشگاه مادرید در رشته ادبیات درجه دکترا گرفت. وی در نوزده سالگی با خولیا اورکیدی، که یکی از نزدیکانش و هجده سال از او بزرگ تر بود، ازدواج کرد. ماریو بارگاس یوسا بیست ساله بود که اولین داستانش منتشر شد
او در آثارش مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آمریکای لاتین را به شکلی جسورانه و بی‌پروا روایت می‌کند و اغلب به موضوعاتی چون فساد سیاسی، دیکتاتوری، آزادی و خشونت میپردازد. وی برنده جوایز متعددی چون: برنده جایزه نوبل ادبیات در سال 2010 (به دلیل طرح ریزی ساختارهای قدرت و خلق تصاویری نافذ از مقاومت ها، سرکشی ها و شکست های بشر)، برنده جایزه استوریاس در سال 1986،برنده جایزه میگل دو سروانتس در سال 1994 شده است.
ماریو بارگاس یوسا یکی از آخرین بازماندگان نسل طلایی نویسندگان آمریکای لاتین بود که با آثاری چون «گفت و گو در کاتدرال»، «سور بز» و «جنگ آخرالزمان» تأثیر عمیقی بر ادبیات جهان گذاشت.
در 7 دسامبر 2010، ماریو بارگاس یوسا جایزه نوبل ادبیات را دریافت کرد. سخنرانی نوبل او یک ادای احترام بود به قدرت داستان در الهام بخشیدن به خوانندگان برای جاه طلبی بیشتر، مخالفت و بروز کنش سیاسی
در اين رمان كه ماجراى آن در مدرسه نظامى لئونسيو پرادو – همان مدرسه اى كه نويسنده مدتى دانشجوى آن بوده- مى گذرد، بارگاس يوسا تصويرى تحقيرآميز از نظاميان و نظاميگرى در پرو به دست مى دهد.
رمان گفتگو در کاتدرال، که چیزی بسیار بیشتر از تحلیلی تاریخی جلوه می کند، رمانی پیشگامانه است که به موضوعاتی بنیادین می پردازد: هویت و نقش شهروندان تحت یک حکومت و این که فقدان آزادی های مدنی چگونه بر ذهن و فکر یک ملت، زخمی جاودانه می زند.
این کتاب زندگی‌نامه‌ی خودنوشت یوساست . از نویسنده‌ای همانند او دور از انتظار نیست، وقتی که تصمیم به نوشتن خاطرات خود کرده از زبانی داستانی برای این منظور استفاده کند. ازاین‌رو «ماهی در آب» بدل شده است به رمانی که با زبان اول‌شخص، روایت‌کننده‌ی زندگی یک نویسنده است.
