حتی اگر در همهی عمرتان فقط یک کتاب خوانده باشید، می‌دانید کتاب خواندن چه موهبتی است. کتاب لذتی وصف‌ناپذیر به شما می‌دهد. گرچه در ارزش مطالعه شکی نیست، ولی عادت کتاب خواندن از میان ما رخت بربسته است. یکی از دلایل کم شدن مطالعه، رشد تکنولوژی است. با این حال، اکثر ما از فواید پرشمار مطالعه بی‌خبریم.
30 دلیل برای کتاب خواندن
حتی اگر در همهی عمرتان فقط یک کتاب خوانده باشید، می‌دانید خواندن کتاب چه موهبتی است. کتاب لذتی وصف‌ناپذیر به شما می‌دهد. گرچه در ارزش مطالعه شکی نیست، ولی عادت کتاب خواندن از میان ما رخت بربسته است. یکی از دلایل کم شدن مطالعه، رشد تکنولوژی است. با این حال، اکثر ما از فواید پرشمار مطالعه بی‌خبریم. در اینجا به 30 دلیل اهمیت کتاب خواندن اشاره می‌کنیم:
1. کسب دانش
یکی از مهم‌ترین دلایل اهمیت کتاب خواندن، کسب دانش است. کتاب منبع سرشار اطلاعات است. خواندن کتاب‌های گوناگون اطلاعات فراوانی درباره‌ی موضوعات مختلف در اختیار ما می‌گذارد و به آگاهی ما عمق می‌بخشد. هر کتابی که می‌خوانید، چیزهای تازه‌ای می‌آموزید که در غیر این صورت از آنها بی‌خبر می‌ماندید.
2. رشد مغز
پژوهش‌ها ثابت کرده است که مطالعه تأثیر مثبتی بر مغز دارد. مطالعه ذهن را فعال نگه می‌دارد و از زوال ذهن و آلزایمر پیشگیری می‌کند. زیرا فعالیت مغز مانع از دست رفتن نیروی آن است. مغز مانند ماهیچه‌ای است که با تمرین می‌توان آن را قوی و سالم نگه داشت. کتاب‌خوانی مانند حل معما، ورزشی ذهنی و مایهی سلامت مغز است.
3. کاهش استرس
مطالعه بر بدن نیز تأثیری مثبت دارد و حتی بهتر از پیاده‌روی یا گوش سپردن به موسیقی، به رفع استرس کمک می‌کند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد کسانی که بیشتر کتاب می‌خوانند، استرس کمتری دارند.
4. تقویت حافظه
هنگام خواندنِ کتاب، باید موضوع آن، شخصیت‌ها و پیشینه‌‌ی آنها، زمینه‌ی داستان و جزئیات آن را به یاد داشته باشید. هرچه مغز بیشتر به یاد بسپارد، حافظه بهتر تقویت می‌شود. به‌علاوه، چیزهای تازه‌ای که به یاد می‌سپارید، هم راه را برای خاطرات جدید هموار و هم خاطرات پیشین را تقویت می‌کند.
پیشنهاد مطالعه‌ی بیشتر: اگر ازدواج کرده‌اید این مقاله را نخوانید
5. تقویت تخیل
هرچه بیشتر می‌خوانید، تخیل شما قوی‌تر می‌شود. وقتی کتاب داستانی می‌خوانید، ذهن شما همهی سعی خود را می‌کند تا ماجراها را به تصویر درآورد.
6. بهبود مهارت‌های انتقادی
یکی از مهم‌ترین فواید مطالعه، تقویت مهارت‌های انتقادی است. مثلاً خواندن داستان‌های رمزآمیز، ذهن را تحریک می‌کند. تقویت مهارت‌های انتقادی ذهن، به شما در تصمیم‌گیری در امور روزمره کمک می‌کند. کتاب خواندن ذهن را به شکلی وادار به اندیشیدن و پردازش اطلاعات می‌کند که مثلاً با تماشای تلویزیون امکان آن فراهم نمی‌شود. هرچه بیشتر کتاب بخوانید، درک شما از آنچه می‌خوانید و کاربردهای آن عمیق‌تر می‌شود.
7. بهبود واژگان
کتاب خواندن دایره‌ی واژگانی را وسعت می‌بخشد و بر زبان شما تأثیر می‌گذارد. حین مطالعه به واژگان و اصطلاحات و سبک‌های تازه‌ای در نوشتن برمی‌خورید.
8. بهبود مهارت نگارش
با خواندن کتاب‌های خوش‌ساخت، به نویسنده‌ی بهتری تبدیل می‌شوید. نویسندگان نیز مانند هنرمندان با نوشته‌های خود بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند. نویسنده‌ی موفق کسی است که با مطالعه‌ی آثار دیگران، مهارت‌های خود را افزایش دهد. پس اگر می‌خواهید نویسنده‌ی بهتری باشید، کار را با آموختن از استادان نویسندگی آغاز کنید.
9. بهبود مهارت‌های ارتباطی
گسترش دایره‌ی واژگان و ارتقای مهارت‌های نوشتاری مایهی پیشرفت مهارت‌های ارتباطی شماست. هرچه بیشتر بخوانید و بنویسید، بهتر ارتباط برقرار می‌کنید. افزایش توانایی‌های ارتباطی شما، روابط شما با دیگران را گسترش می‌دهد و به ارتقای جایگاه شما در محل کار و تحصیل می‌انجامد.
10. افزایش دقت و تمرکز
مشغله‌های فراوان در زندگی، ذهن ما را به سمت‌وسوهای گوناگون می‌کشاند. مثلاً ناچارید زمان خود را میان انجام کار، چت کردن با دیگران، چک کردن ایمیل، سر زدن به فیس‌بوک و اختلاط با همکاران و همکلاسی‌ها تقسیم کنید. این‌همه کار باعث افزایش استرس و کاهش بهره‌وری زمان می‌شود. ولی هنگام مطالعه، افکار و چشمان شما غرق جزئیات کتاب می‌شود و همهی بخش‌های ذهن شما به سمت چیزی می‌رود که می‌خوانید. کافی است روزی دست‌کم بیست دقیقه کتاب بخوانید تا از تأثیر مثبت آن بر تمرکز ذهنتان شگفت‌زده شوید.
11. عادتی پرفایده
کتاب خواندن ما را مشغول نگه می‌دارد و علاوه بر آن، استفاده‌ی پرفایده‌ای از زمان ماست. مطالعه نه‌فقط ما را از نگرانی‌ها دور می‌کند، بلکه ذهن را از یکنواختی نیز نجات می‌دهد. کتاب بهترین وسیله‌ی سرگرمی است. کسی که به کتاب خواندن عادت می‌کند، هرگز کلافه نمی‌شود. هر کتاب شما را به دنیای متفاوتی می‌برد و اسباب طراوت و آسایش شما را فراهم می‌کند.
12. تفریح ارزان
کتاب‌خوانی در مقایسه با سرگرمی‌های دیگر بسیار ارزان است. فیلمی که با بلیت صدهزارتومانی تماشا می‌کنید، فقط یکی‌دو ساعت شما را سرگرم نگه می‌دارد. ولی با همین پول کتابی می‌خرید که ساعت‌ها مایهی سرگرمی است.
13. انگیزش
زندگی سرشار از دشواری‌های مختلف است. کسب اندکی انگیزه می‌تواند در مواجهه با هریک از این مشکلات، کمک بزرگی باشد. خواندن کتاب‌های انگیزه‌بخش درباره‌ی تجارب دیگران در زندگی می‌تواند زندگی شما را تغییر دهد. خواندن کتاب‌های خوبی مانند زندگینامه‌هایی که افراد درباره‌ی تجارب خودشان نوشته‌اند، هم مشوق شما در زندگی است و هم راهنمایی برای دستیابی به اهدافتان. تجارب دیگران می‌تواند الهام‌بخش شما باشد تا در زندگی خودتان دانش‌آموز، همسر، دختر، پسر، مادر، پدر و کارمند بهتری باشید.
14. بهبود سلامت
هزاران و چه بسا میلیون‌ها کتاب خوب درباره‌ی حفظ سلامتی وجود دارد. بسیاری از این کتاب‌ها حقیقتاً راهنمای خوبی برای بهبود سلامت شماست و خواندن آنها به رفع افسردگی شما کمک می‌کند. کسانی که از افسردگی شدید رنج می‌برند، می‌توانند فواید بسیاری از خواندن این کتاب‌ها به دست آورند. به‌علاوه، از چنین کتاب‌هایی نکات فراوانی درباره‌ی ورزش، رژیم و راه‌های مختلف برای کسب سلامتی می‌آموزید و همهی اینها به بهبود سلامت ذهنی و بدنی شما کمک می‌کند.
15. بهبود عاطف
پژوهش‌های گوناگون نشان می‌دهد مطالعه، به‌ویژه خواندن کتاب‌های داستانی، عواطف و احساسات شما را تقویت می‌کند. پژوهشی در هلند نشان می‌دهد افرادی که خود را درگیر مطالعه‌ی داستان می‌کنند، از سطح بالاتری از عواطف و احساسات برخوردارند. هنگام خواندن داستان، شما بخشی از داستان می‌شوید و دردها و شادی‌ها و همهی احساسات شخصیت‌ها را احساس می‌کنید. با این کار، ذهن شما می‌آموزد که وضعیت‌ها و اتفاقات مختلف چه تأثیری بر دیگران دارد و از این طریق، همدلی شما با آنها افزایش می‌یابد. بنابراین، خواندن کتاب‌های داستانی، دنیایی بهتر و سرشار از همدلی میان انسان‌ها می‌آفریند.
16. تقویت مهارت‌ها
مطالعه به‌طور کلی یکی از راه‌های تقویت همهی مهارت‌هاست. برای پیشرفت در هر رشته‌ای، کتاب‌های ویژه‌ی آن وجود دارد. کتاب مهم‌ترین منبع دریافت اطلاعات در هر موضوع و رشته‌ای است. بزرگ‌ترین فایده‌ی کتاب این است که بسیار بیش از آنچه در کلاس‌های درس گفته‌اند، به شما می‌آموزد. هدف شما چه آموختن آشپزی باشد یا رقص، یا حتی نظافت، خواندن کتابی درباره‌ی آن، مهارت‌های شما را افزایش می‌دهد.
17. افزایش خودباوری
با خواندن کتاب‌های بسیار، توان ارتباطی شما افزایش می‌یابد و اطلاعات بسیاری در حوزه‌های مختلف به دست می‌آورید. همهی اینها نهایتاً به افزایش خودباوری شما می‌انجامد. افزایش اعتمادبه‌نفس و توانمندی‌های مختلف، از شما انسان مفیدتر و بهتری می‌سازد.
18. سرگرمی همراه
کتاب‌ها عموماً کم‌وزن و به‌راحتی قابل حمل‌اند. از سوی دیگر، برخلاف رایانه‌ها و بازی‌ها فضای چندانی اشغال نمی‌کنند. کتاب را می‌توان در جیب یا کیف گذاشت و با خود به همه‌جا برد. می‌توان آن را در سفر، در هواپیما، در رختخواب پیش از خواب، در زیر سایه‌ای حین استراحت و حتی در تعطیلات مطالعه کرد.
19. خواب راحت
مشکلات خواب سبب کاهش بهره‌وری در فعالیت‌ها می‌شود. به همین دلیل بسیاری از متخصصان به افراد توصیه می‌کنند انجام کاری آرام‌بخش را به یکی از عادت‌های پیش از خواب خود تبدیل کنند. کتاب خواندن یکی از بهترین راه‌ها برای کسب آرامش پیش از خواب است. به‌جای تماشای تلویزیون یا اتلاف وقت با تلفن همراه در رختخواب، بهتر است پیش از خواب وقت خود را به مطالعه بگذرانید. تابش نور تلویزیون و موبایل تأثیر نامطلوبی بر خواب شما خواهد داشت. ولی تأثیر کتاب درست برعکس آن است.
20. آشنایی با جهان‌های دیگر
سیر در کتاب‌های داستان، شما را به دنیاهای دیگری می‌برد که همه‌چیز در آنها متفاوت است. شما با خواندن کتاب به فرهنگ‌های دیگری پا می‌گذارید. کتاب‌ها افق دید شما را گسترش می‌دهند و شما را با کشورها و مردمان دیگری آشنا می‌کنند که پیش‌تر درباره‌ی آنها هیچ تصوری نداشتید. مطالعه بهترین راه برای سیر ذهن شما در سرزمین‌های بیگانه است.
21. اجتماعی شدن
همیشه می‌توانیم آموخته‌های خودمان را با خانواده و دوستان و همکاران سهیم شویم. این کار توان ما را برای اجتماعی شدن افزایش می‌دهد. انسان موجودی اجتماعی است. این قابلیت انسان در دنیای تلفن‌های همراه ضعیف شده است. با کتاب‌خوانی می‌توان جمع‌ها و گروه‌های تشکیل دارد و دانسته‌های خود را با دیگران به اشتراک گذاشت.
22. افزایش خلاقیت
مهم‌ترین تفاوت میان کتاب خواندن و تماشای تلویزیون این است که مطالعه توانمندی‌های شما برای خلاقیت را بالفعل می‌کند. هرچه بیشتر بخوانید، بیشتر می‌آموزید. افکار جدید سبب می‌شود ذهن شما راه‌های تازه‌تر و بهتری را در زندگی کشف کند. بدین طریق، تصویر دیگری از دنیا به دست می‌آوریم و همواره راه‌حل‌های متفاوتی کشف می‌کنیم.
23. آموختن همگام با توانایی‌های خود
یکی دیگر از فواید کتاب خواندن این است که می‌توانید بسته به توانایی خودتان بیاموزید. کتاب همواره در اختیار شماست و هروقت احساس کردید جایی را درست متوجه نشده‌اید، می‌توانید دوباره به آن مراجعه کنید. می‌توانید هر بخشی از کتاب را هر چند بار که خواستید، بخوانید، بدون نگرانی از اینکه چیزی را از دست بدهید. اگر کتابی که می‌خوانید، کتاب راهنمای کاری باشد، می‌توانید هر مرحله از کار را سر فرصت بیاموزید و بعد از رفع یک بخش از مسئله، به سراغ بخش بعد بروید. بنابراین همه‌چیز همگام با میل شما پیش می‌رود و آزادید هر کاری را طبق خواسته‌ی خود پیش ببرید.
24. گزینه‌های فراوان
آن‌قدر کتاب خوب وجود دارد که هرگز در سراسر عمر خود دچار کمبود نمی‌شوید. قرن‌هاست انسان‌ها کتاب نوشته‌اند، می‌نویسند و خواهند نوشت. کتاب برای شما چه منبع الهام باشد، چه وسیله‌ای برای خنده، چه منبع احساسات عاشقانه و چه کسب مهارت‌های جدید، برای همهی اینها بی‌شمار کتاب وجود دارد. کافی است وقتی را برای مطالعه در نظر بگیرید و کتابی را برای خواندن انتخاب کنید. هرگز با کمبود کتاب‌های خوب مواجه نخواهید شد.
25. بهبود اخلاقیات
کتاب به ما تشخیص خوب از بد را می‌آموزد. با خواندن کتاب می‌توان راه‌های مختلف زیستن و مواجهه با مشکلات را آموخت. بدین طریق درمی‌یابید در گذشته کدام شیوه‌های زندگی درست از آب درآمده و کدام‌یک ناکارآمد بوده است. بر اساس این آموخته‌ها، قدرت تصمیم‌گیری شما در زندگی افزایش می‌یابد.
26. آموختن درباره‌ی گذشته
تاریخ ما در آنچه امروز هستیم، نقش مهمی دارد. با خواندن کتاب‌ها می‌توان درک بهتری نسبت به گذشته و تأثیر آن بر حال به دست آورد. کتاب فرصتی در اختیار ما می‌گذارد تا با پیشینه، کشور و به‌طور کلی با دنیای پیرامون خود بیشتر آشنا شویم. مطالعه بهترین راه برای مرور گذشته و شناخت درست زمان حاضر است.
27. صرفه‌جویی
کتاب علاوه بر اینکه ارزان است، فرصتی برای صرفه‌جویی نیز فراهم می‌کند. زیرا کتاب خواندن نیازی به صرف انرژی‌ها یا تجهیزات مختلف ندارد. با خواندن کتابی درباره‌ی مهارتی مانند آشپزی، نجاری یا دیگر مهارت‌های فنی، از هزینه کردن برای استخدام دیگران معاف می‌شوید. بنابراین نه‌فقط مهارت جدیدی می‌آموزید، بلکه در هزینه‌ها نیز صرفه‌جویی می‌کنید.
28. بدون عوارض جانبی
صرف زمان بسیار در برابر تلویزیون یا بازی‌های ویدئویی در بلندمدت به سلامت چشم شما آسیب می‌زند. ولی استفاده از کتاب آسان و بی‌ضرر است. هیچ‌کس از خواندن کتاب‌های زیاد کور نشده است. کتاب‌خوانی هیچ خطر و عوارض جانبی در پی ندارد. هرچه هست، فایده است.
29. افزایش هوش
کتاب همواره به ما چیزهای تازه‌ای می‌آموزد و کسانی که بیشتر می‌خوانند، از دیگران باهوش‌ترند، ذهن بازتری دارند و نسبت به پیرامون خود آگاه‌ترند.
30. کتاب از فیلم بهتر است
فیلم‌های بسیاری را از روی کتاب‌ها اقتباس کرده‌اند، ولی عموماً با تماشای فیلمی که کتاب آن را خوانده‌ایم، پی می‌بریم که کتاب بسیار بهتر از فیلم است. همواره بخش‌هایی در کتاب وجود دارد که در فیلم به‌خوبی به بیننده منتقل نمی‌شود، مثلاً جایی که غرق افکار قهرمان داستان می‌شویم.
پیشنهاد کتاب‌وب : اگر تازه تصمیم به کتاب خواندن گرفته‌اید، حتماً این مقاله را بخوانید