کتاب پنج زبان عذرخواهی

درحالی‌که ممکن است عدالت احساس رضایت را برای فرد آزرده به ارمغان بیاورد، معمولا روابط را احیا نمی‌کند. اگر کارمندی از شرکتی دزدی کند و دستگیر، محاکمه، جریمه یا زندانی شود، همه می‌گویند عدالت برقرار شده‌است. اما شرکت به احتمال زیاد کارمند را به محل کارش بر نمی‌گرداند. از سوی دیگر، اگر کارمندی از شرکت دزدی کند، اما به سرعت مسئولیت خطایش را بر عهده بگیرد، تخلف را به سرپرست گزارش دهد، صمیمانه ابراز پشیمانی کند، پیشنهاد جبران بی‌عدالتی‌ها را بدهد و درخواست بخشش کند، این احتمال وجود دارد که اجازه ادامه فعالیت در شرکت را داشته باشد. بشر ظرفیت شگفت‌انگیزی برای بخشش دارد.

به یاد دارم که چند سال پیش، از شهر کاونتری انگلستان بازدید کردم. کنار گنبد کلیسایی که نازی‌ها در دوران جنگ جهانی دوم بمبارانش کرده بودند، ایستادم و وقتی راهنما داستان کلیسای جامع جدید ساخته شده در کنار خرابه‌ها را تعریف می‌کرد، به داستانش گوش دادم. چند سال پس از جنگ، گروهی از آلمانی‌ها آمدند و در ساخت کلیسای جامع جدید کمک کردند، اقدامی از سر پشیمانی برای خسارتی که هم‌وطنانشان وارد کرده بودند. همه پذیرفتند که ویرانه‌ها در سایه کلیسای جامع جدید باقی بمانند. هر دو ساختمان نمادین بودند، یکی نماد رفتار غیرانسانی نسبت به انسان و دیگری قدرت بخشش و آشتی.