کتاب نقابی به رنگ آسمان

کتاب «نقابی به رنگ آسمان» نوشتهٔ باسم خندقجی، نویسنده و شاعر فلسطینی که این اثر را از دل زندان‌های اسرائیل به جهان رسانده، رمانی است عمیق، شاعرانه و چندلایه که در سال ۲۰۲۴ جایزهٔ بین‌المللی ادبیات عربی (بوکر عربی) را به دست آورد. این رمان، که نخستین بخش از چهارگانه‌ای با نام «آینه‌ها» است، داستان مردی به نام نور، باستان‌شناسی فلسطینی ساکن اردوگاه پناهندگان رام‌الله را روایت می‌کند؛ مردی که یک روز به‌طور اتفاقی در جیب یک کت قدیمی، کارت شناسایی آبی‌رنگ یک شهروند اسرائیلی به نام «اور» را می‌یابد کشفی کوچک که دروازه‌ای بزرگ به سفری درونی و بیرونی باز می‌کند.
نور با این کارت، نقابی بر چهره می‌زند و وارد دنیایی می‌شود که پیش از آن، از بیرون به آن می‌نگریست: او با هویت جدید، به گروهی از باستان‌شناسان اسرائیلی می‌پیوندد و در دل حفاری‌های سرزمین اشغال‌شده، نه‌فقط لایه‌های تاریخ مدفون فلسطین، بلکه رازهای مدفون در دل خودش را نیز می‌کاود. در این سفر، مرز میان «خود» و «دیگری» کمرنگ می‌شود؛ نور، در تقلای فهم اور، به بازاندیشی در هویت، حافظه، عشق، تنهایی، و تعلق می‌رسد.
خندقجی در «نقابی به رنگ آسمان» با استعاره‌ی نقاب، بازی ظریف و جسورانه‌ای میان روایت‌های فلسطینی و اسرائیلی خلق می‌کند. روایتش شاعرانه، اندیشمندانه و پر از لایه‌های فلسفی است؛ روایتی که نه صرفا داستان یک فرد، که پژواکی از تجربهٔ زیستهٔ یک ملت است. این رمان، بیانیه‌ای خاموش اما قدرتمند است: صدایی از دل دیوارهای زندان، که فراتر از مرزها، از جست‌وجوی حقیقت، انسانیت و معنا در جهانی پر از تضاد و گسست سخن می‌گوید.