امکان یا امتناع دولت مدرن اسلامی جدالی معرفتی است که از یک سو اندیشمندان مسلمان را به تلاش برای نظریهپردازی برای اثبات یا نفی امکان آن وا داشته است. و از سویی دیگر برخی اندیشمندان غیر مسلمان را ترغیب نموده تا با برداشتی (غیر واقعی) از زیست مسلمانان و نیز نادیده انگاشتن بستر و زمینههای عینی و اقتضائات معرفتی دولت مدرن و تکیه بر چارچوبهای ناهمگون، قرائتی نامانوس از دولت مدرن اسلامی ارائه نمایند. وائل بن حلاق استاد (مسیحی) خاورشناسی دانشگاه کلمبیا (نیویورک) در کتاب دولت ممتنع اسلام، سیاست و مخمصه اخلاقی مدرنیته بارویکردی غرب محور و برداشتی اشمیتی به دولت مدرن و ترسیم حکمرانی اسلامی در یک تصویر آرمانی و تا حدی مینیاتوری ، دولت مدرن اسلامی را مفهومی دارای تناقض ذاتی میداند.