آسیای مرکزی نامی است که از نیمه دوم قرن نوزدهم به بعد برای بخشی از فرارودان ابداع و استفاده شد و عمدتاً پنج کشور تاجیکستان، ازبکستان، قزاقستان، قرقیزستان و ترکمنستان را شامل میشود. این پنج کشور که در ابتدای دهه نود میلادی و در پی فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به جامعه بینالملل پیوستند، به دلیل سابقه سیاسی و بستر جدید به صحنه رقابت قدرتهای جهانی و منطقهای بدل شدند. در این میان ایران با داشتن پیوندهای کهن فرهنگی و تمدنی از یکسو و همسایگی منطقهای از سوی دیگر فرصتهای جدیدی پیش روی خود میدید. بررسی سیاستهای جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با شرایط جدید، فرصتها و تهدیدهای برآمده از این وضعیت و آشنایی بیشتر با جغرافیا، فرهنگ، سیاست و اقتصاد منطقه از جمله مسائلی است که در این کتاب به آنها پرداخته شده است. این کتاب مشتمل بر مقالاتی است که دو دهه پیش در همایش بینالمللی ایران و آسیای مرکزی در دانشگاه تهران ارائه شده است؛ صرف نظر از محتوای علمی آن، بازخوانی مقالات کتاب بیانگر راهی است که طی دو دهه گذشته طی شده یا نشانگر فرصتهایی است که از دست رفته و خطاهایی است که در عرصه سیاسی و حاکمیتی رخ داده است.