از سعدی دو یادگار بی همتا باقی مانده است که سبب شهرت و جاودانگی این شاعر و ادیب پرآوازه شده است. بوستان و گلستان دو کتابی است که هرگز آنچه در بطن این کتب به آنها پرداخته شده بوی کهنگی نمی دهد و خود را محصور دریک زمان خاص نشان نمی دهد.

بیش تر شعرهای او غزل هستند که به غزلیات حافظ شهرت دارند. او از مهمترین تأثیرگذاران بر شاعران پس از خود شناخته می شود. در قرون هجدهم و نوزدهم اشعار او به زبان های اروپایی ترجمه شد و نام او بگونه ای به محافل ادبی جهان غرب نیز راه یافت.

یکی از گونه‌های نثر کهن فارسی از ادوار نخستین آن، مجالس عالمانی از خراسان و ماوراءالنهر قدیم است که در قالب کتاب‌هایی تدوین شده و البته کمتر توجه پژوهشگران را جلب کرده است.

ماهی درونِ تُنگِ تَنگَش خواب می‌بیند...

(ترجمه اشعار عربی، تصحیح و شرح لغات: حسین استادولی، بهاءالدین اسکندری ،با ویژگی های آموزشی برای دانشجویان)

در سینه من دفتر اشعار نهفته ست افسوس که هر لحظه غزل هست و قلم نیست