کتاب تاريخ نقد جديد (7)

کتاب تاریخ نقد جدید، جلد هفتم اثر رنه وِلک، متفکر و منتقد ادبی آمریکایی ـ چک در قرن بیستم است. کتاب‌های مجموعه‌ی هشت‌جلدی تاریخ نقد جدید را سعید ارباب شیرانی به فارسی برگردانده است. در این جلد به نقد در قرن بیستم (سال‌های 1900 تا 1950) به زبان آلمانی و روسی و اروپای شرقی پرداخته شده است. نقدنویسی در این دوران بسیار تخصصی و زبان آن دانشگاهی شده و نقد مطبوعاتی دیگر اعتبار چندانی بین مخاطبان ندارد. اسطوره و شعر تأثیرگرفته از یونگ و زیباشناسی سازمند جز عمده بحث‌های نقد قرن بیستم محسوب می‌شد و ظهور اگزیستانسیالیسم به‌عنوان یک مفهوم جدید وجه دیگری از این قرن بود. سمبولیسم در آلمان، منتقدان روزنامه‌نگار، منتقدان زبان‌های رومیایی، مارکسیست‌ها و فوتوریسم و فرمالیسم روسی نیز بخش‌هایی از سرفصل‌های نقد و بررسی جلد هفتم هستند.

رنه ولک یکی از برجسته‌ترین منتقدان ادبی (1995-1903) برخاسته از مکتب زبان‌شناسی و متن‌شناسی پراگ بود. این مورخ ادبی در اوایل جنگ جهانی دوم به آمریکا مهاجرت کرد و مطالعات خود را تا آخر عمر در این کشور ادامه داد. ولک آثار بسیاری دارد؛ اما شاهکار او مجموعه‌ی هشت‌جلدی نقد جدید است که در آن نظریه‌های نقد را از 1750 تا 1950 بررسی، تحلیل و ثبت می‌کند. برای او نقد هم داوری درباره‌ی آثار و نویسندگان و به عبارت دیگر نقد حکمی و عملی است و هم اصل و اساس ادبیات، نظریه‌ی ادبی، خاستگاه و نقش و تأثیر آن در زندگی و تمدن بشری مدنظر است.

بریده‌ای از کتاب:

«فعالیت توماس مان در زمینه‌ی نقد ادبی فرع کار رمان‌نویسی او بود. تمییز نقد ادبی او از اشتغال خاطرش به نقد فرهنگی و علاقه‌اش به سنخ‌های قومی و تقابل میان فرهنگ آلمانی و فرانسوی بسیار مشکل است.»