کتاب مجموعه اشعار شهریار (2 جلدی)

این مجموعه‌ی دوجلدی که از سوی انتشارات نگاه به چاپ پنجاهم رسیده است، در بخش آغازین خود شامل مقدمه‌هایی می‌باشد که با “سخن ناشران” آغاز شده، به “شرح بیوگرافی استاد شهریار” می‌پردازد و در ادامه “شرح یکی از غزل‌های استاد” گنجانیده شده است. در انتهای این بخش نیز تحت عنوان “برای خوانندگان عزیز”، مقدمه‌ای از استاد شهریار که سال‌های پیش برای جلد اول دیوان نوشته شده، عینا چاپ شده است. ناشر در ادامه، مقدمه‌ی استاد شهریار برای جلد سوم دیوان که در سال 1335 نوشته شده را تحت عنوان “مقدمه” آورده و در ادامه “سبک‌ها و مکتب‌های شعر ایران” را به قلم استاد به چاپ رسانیده است. در انتهای این بخش نیز “تدوین کلیات اشعار شهریار” به قلم دکتر حمید محمدزاده آورده شده است.

عناوین جلد اول این کتاب شامل مقدمه‌ها، غزلیات، قصیده‌ها و دوبیتی‌ها می‌باشد و مثنوی‌ها، مکتب شهریار، قطعات، انقلاب اسلامی و شهریار، اقتباس و ترجمه از دیوان حضرت امیر(ع) و متفرقه در جلد دوم آورده شده‌اند.

سیّد محمّدحسین بهجت تبریزی (۱۱ دی ۱۲۸۵ – ۲۷ شهریور ۱۳۶۷) متخلص به شهریار، شاعر ایرانی بود که به زبان‌های فارسی و ترکی آذربایجانی شعر سروده است. شهریار در سرودن گونه‌های دگرسان شعر مانند قصیده، مثنوی، غزل، قطعه، رباعی و شعر نیمایی چیره‌دست بود. اما بیشتر از دیگر گونه‌ها در غزل شهره بود و از جمله غزل‌های معروف او می‌توان به «علی ای همای رحمت» و «خان ننه» و «حیدر بابایه سلام» «آمدی جانم به قربانت» اشاره کرد. شهریار نسبت به علی بن ابی‌طالب ارادتی ویژه داشت و همچنین شیفتگی بسیاری نسبت به حافظ و فردوسی داشته است.

او در تبریز در خانواده‌ای بستان‌آبادی از روستای خُشکِناب به دنیا آمد و بنا به وصیتش در مقبرةالشعرای تبریز به خاک سپرده شد. ۲۷ شهریور را به واسطهٔ روز درگذشت او «روز شعر و ادب ملی» نامیده‌اند. مهم‌ترین آثار شهریار به زبان ترکی منظومهٔ حیدربابایه سلام و منظومهٔ سهندیه است که از معروف‌ترین آثار ادبیات ترکی آذربایجانی به‌شمار می‌روند و شاعر در آنها از اصالت و زیبایی‌های روستای دوران کودکیش و کوه سهند یاد کرده است.

شهریار، از جمله سرایندگانی است که شعر را محلی نیک برای بیان این اندیشه‌ورزی‌های ژرف‌نگرانه و پندآموز دانسته، و بسیاری از اندرزهای اخلاقی، تربیتی را در قالب‌های گوناگون شعری (به‌ویژه در قطعات، رباعیات و دوبیتی‌ها) بازمی‌گوید. مخاطب این افکار و مفاهیم نیز نوع بشر و انسان در طول تاریخ است نه خطابی شخصی و منحصر به فرد. لازم به توضیح است که پدرش حاج‌میرآقا بهجت‌ تبریزی نام داشت که در تبریز وکیل بود. شهریار دوران کودکی را به‌علت شیوع بیماری در شهر در روستاهای قایش‌ قورشاق و خشگناب بستان‌آباد سپری کرد. ضمن اینکه پس از پایان دوران راهنمایی در تبریز، در سال ۱۳۰۰ برای ادامه تحصیل عازم تهران شد و در مدرسه دارالفنون تا سال ۱۳۰۳ و پس ‌از آن در رشته پزشکی ادامه تحصیل داد. حدود شش‌ماه پیش از گرفتن مدرک دکتری به‌علت نرسیدن به معشوق و ناراحتی خیال و پیش‌آمدهای دیگر ترک تحصیل کرد. ضمناایشان پس از سفری چهارساله به خراسان برای کار در اداره ثبت‌اسناد مشهد و نیشابور به تهران بازگشت. او در سال ۱۳۱۵ در بانک کشاورزی استخدام و پس از مدتی به تبریز منتقل شد. لازم به ذکر است که دانشگاه تبریز شهریار را یکی از پاسداران شعر و ادب میهن خواند و عنوان دکتری افتخاری را به او اعطا کرد. در مرداد ۱۳۳۲ به تبریز آمد و با یکی از بستگان خود به ‌نام «عزیزه عبدخالقی» ازدواج کرد که حاصل این ازدواج سه فرزند بود.