کتاب این راز سر به مهر

در کتاب این راز سر به مهر، پنج نویسنده دوران اتحاد شوروی با اندکی رواداری درباره بانو داستایوفسکی به دنبال راز سر به مهر پنج نویسنده دوران روسیه تزاری به پژوهشی پیگیرانه و عمیق آن هم نه در قالبی خشک و عبوس بلکه در ظرفی ادیبانه رنگین و شورانگیز که نام داستان پژوهی سزاوار آن است دست زدند.

در نخستین داستان پژوهی یوری تنیانف نویسنده رمان‌های تاریخی و روانکاو برجسته شوروی می‌کوشد از راز سر به مهر الکساندر سرگی یویچ پوشکین شاعر نویسنده و آزادی خواه رو بزرگ روسیه به بانویی ناشناس رمزگشایی کند.

موضوع دومین داستان پژوهی این کتاب رمزگشایی از راز سر به مهر میخائیل لرمانتوف شاعر نویسنده و آزادی‌ خواه نامدار روسیه است.

سومین داستان پژوهی این کتاب پژوهش کتابخانه‌ ای یا میدانی نیست بلکه گشت و گذاریست در سیر خاطرات و یادمانده‌ها این بار این بانو آنا گرگوریونا داستایوفسکی همسر و رفیق فئودور داستایوفسکی است که در یک سفر درونی از راز سر به مهری پرده برمی‌ دارد که به عشق جاودان و پرشور آنای ۲۰ ساله و داستایوفسکی ۴۵ ساله فرارویید.

چهارمین داستان پژوهی به لئوید گروسمان به نوعی دانشمند و نویسنده اتحاد شوروی تعلق دارد که از شهرتی جهانی برخوردار است داستان گروسمان نویسنده معروف شوروی با عنوان عشق نینازار چنایا از راز سر به مهر عشق لیدیا خواننده به آنتوان چخوف رمزگشایی می‌کند عشقی که چخوف هرگز به آن پاسخ مثبت نداد اما همواره آن را در قلب خویش با احترام فراوان پاس داشت.

آخرین داستان را ماکسیم گورکی خالق آثاری چون مادر، آرتامانوف‌ها، زندگانی کلیم سامگین، درباره لئو تولستوی است. این بخش به دو قسمت تقسیم می‌شود بخش اول یادداشت‌هایی که گورکی پس از دیدار با تولستوی نوشته و بخش دوم به نام ((نامه)) که پس از آنکه تولستوی یاسنا پولیانا را ترک کرد و در یک ایستگاه قطار درگذشت نوشته است.