اتلّو نمایشنامهای از ویلیام شکسپیر، نویسنده و شاعر شهیر انگلیسی است. این کتاب را ابوالقاسم خان ناصرالملک به فارسی برگردانده است. ابوالقاسمخان ناصرالملک اولین وزیر مالیه در دوران قاجار بود و در آن دوران اولین کسی بود که با ترجمهی اتلّو، شکسپیر را به خوانندگان ایرانی معرفی کرد. ترجمهی او حتی حالا که بیش از یک قرن از نگاشته شدنش میگذرد، همچنان حلاوت و درستی خود را حفظ کرده است.
ویلیام شکسپیر درامنویس معروف و فقید انگلیسی با چند اثر شاهکارش در جهان شهرت دارد؛ آثاری جهانشمول که در طول اینهمه سال بین مردمان قسمتهای مختلف دنیا محبوب هستند و براساس آنها فیلمها و سریالها و تئاترهای بسیاری بر صحنه رفته است. بین تراژدیها و کمدیهایی که شکسپیر نوشته است، تراژدیها از جمله: مکبث، شاهلیر، رومئو و ژولیت، اتلّو و… طرفدار بیشتری داشتهاند. شکسپیر نمایشنامهی اتلّو را براساس داستانی به نام «کاپیتان مغربی» اثر سینسیو، داستاننویس ایتالیایی قرن شانزدهم نوشته است.
داستان اتلّو دربارهی یک فرماندهی دلاور سیاهپوست اهل مغرب است که او را مغربی صدا میزنند. او در ارتش ونیز خدمت میکند و دوستان و دشمنان بسیاری دارد؛ کسانی که در خفا برای زمین زدنش نیرنگ میکنند. اتلّو با زن زیبایی به نام دزدمونا ازدواج میکند و هر دو عاشقانه همدیگر را دوست میدارند تا این که «یاگو»، یکی از زیردستان اتلّو ذهنیت او را نسبت به همسرش منفی میکند و برای او جهنمی از شک و تردید نسبت به وفاداری زنش میسازد.
بریدهای از کتاب:
«همهکس نمیتواند آقا باشد چنانکه هر آقا هم نمیتواند نوکر درستکار داشته باشد. بسیاری از ناکسان سربهراه یافت میشوند که پشت به خدمت دوتا کرده به قید بندگی دلخوشند و مانند خری به امید نوالهی زندگی به سر برده در پیری رانده میشوند. این ناکسان درستکار تازیانه میخواهند.»