کتاب دکتر جانسون از چند جهت، غیرعادى است. این کتاب را شخصى در غرب نوشته که زندگى ثروتمند و متمولى داشته و سپس با تعالیم عرفانى شرق آشنا شده است. بنابراین او در این جایگاه با کسانى که پیشزمینهى یکسانى دارند، بهراحتى ارتباط برقرار مىکند
یکی از گونههای نثر کهن فارسی از ادوار نخستین آن، مجالس عالمانی از خراسان و ماوراءالنهر قدیم است که در قالب کتابهایی تدوین شده و البته کمتر توجه پژوهشگران را جلب کرده است.
هدف اساسی دیلتای در این اثر تبیین مفهوم فلسفه، چیستی ذات و ویژگیهای آن است. برای دستیابی به چنین مقصودی او از یک سو بر اساس واقعیتهای تاریخی و دور هرمنوتیکی به بررسی مفهوم فلسفه از یونان باستان تا عصر حاضر پرداخته و آن را در بوته نقد نهاده و از دیگر سوی به تبیین نسبت میان فلسفه و دین هنر و ادبیات و علم به عنوان پارهای از مهمترین شاخههای علوم انسانی پرداخته است.