کاندید پرسید: «حقیقت دارد که مردم همیشه در پاریس خنداناند؟» کشیش پاسخ گفت: «بله، اما از روی دلخوری و عصبانیت؛ چون مردم با قهقهههای بلند از همه چیز مینالند. اینجا حتی نفرتانگیزترین کارها را با خنده انجام میدهند.»
رمان گفتگو در کاتدرال، که چیزی بسیار بیشتر از تحلیلی تاریخی جلوه می کند، رمانی پیشگامانه است که به موضوعاتی بنیادین می پردازد: هویت و نقش شهروندان تحت یک حکومت و این که فقدان آزادی های مدنی چگونه بر ذهن و فکر یک ملت، زخمی جاودانه می زند.