کتاب کنکاشفه (رویکردی نو به فرمالیسم روس)

بحران عمومی و ماندگار در ادبیات حاوی این گزاره است که تمام نظریه‌های ادبی پیشین، دیگر غربیل خود را آویخته‌اند و اینک باید به جستجوی چیز نو باشیم. آن «چیز» به گمان من یک نظریۀ جدید نیست. شدت تحولات اخیر جهان فراتر از آن است که به تغییری در همین مایه بسنده کنیم. آن «چیز» که دگردیسی کیفی و عمیقی در بنیان‌ها خواهد داشت شاید نوعی «نانظریه» یا «فرانظریه» باشد. واقعا نمی‌دانم زیرا وضعیت ما هنگام حدس زدن آینده کاملا ابلهانه است. اما هرچه هست آن چیز از خلا زاده نخواهد شد و بی‌شک یک پا در گذشته دارد، در همین نظریه‌های موجود و یائسه. پس بیایید از همین جا شروع کنیم، از نگاهی نو به نخستین نظریۀ ادبی مدرن در قرن بیست. از فرمالیست‌های روس! البته نه چندان که در نهایت بگوییم: نظریه مرده است، زنده باد نظریه!