کتاب هنر

اثر هنری چه وجه ممیزی دارد؟آنچه موجب می شود چیزی را اثری هنری بدانیم و بنامیم زیبایی است یا فرم یا احساسات و عواطفی که در ما برمی انگیزد؟

کتاب هنر نوشته کلایو بل یکی از متون بنیادین در نظریهٔ زیباشناسی قرن بیستم به‌ شمار می‌آید. در این اثر موجز، بل در جستجوی پاسخی به این پرسش اساسی است: چه کیفیت مشترکی میان اشیا احساسی زیباشناختی در مخاطب برمی‌انگیزد؟

بل تعریف مفهوم «فرم معنادار» بر این مسئله تأکید می‌کند که ترکیبی خاص از خطوط، رنگ‌ها و رابطه‌ های میان اشکال وجود دارد که می‌تواند بینندۀ حساس را به شور زیباشناختی برساند. بل معتقد است این احساس زیباشناختی با احساسات معمولی (مثل ترحم یا شادی) متفاوت است و وابسته به سوژه یا داستان اثر نیست؛ بلکه خود «فرم» به تنهایی قدرت تحریک آن را دارد.

نظریه بل در زمان انتشار این کتاب در سال 1914 زمینه ساز بحث ها، جدل ها و انتقادات بسیاری شد. اما هنر در حکم یکی از اساسی ترین متون اندیشه مدرن در شکل گیری رویکرد منتقدان، هنرمندان و مخاطبان به نقاشی، مجسمه سازی و دیگر گونه های هنری نقشی تعیین کننده داشته است و یک قرن پس از انتشاراتش همچنان در نحوه نگاه ما به هنر و گفتن و نوشتن از آن تاثیر می گذارد.