کتاب خدای ناپدید شونده

کتاب خدای ناپدید شونده شامل هشت مقاله از میرچا الیاده، اسطوره‌شناس و دین‌پژوه نامدار اهل رومانی است. الیاده در این کتاب که در سال 1970 منتشر شده، به اساطیر اروپای شرقی پرداخته است. مثلا در یک مقاله به زالموکسیس خدای گتاها می‌پردازد. موضوع مقاله‌ی دیگر خدا و شیطان در اساطیر آفرینش گیتی یا کیهان‌زایی است. در مقاله‌ای از فرقه‌های اروپای قرون وسطی صحبت می‌کند. مقاله‌ای هم به فرهنگ عامه‌ی اروپای شرقی اختصاص یافته که از قضا شباهت‌های زیادی به فرهنگ ما دارد.

کتاب خدای ناپدید شونده را مانی صالحی علامه ترجمه کرده است. نویسنده در مقدمه‌ی کتاب می‌گوید: «آنچه باید مورد تأکید قرار گیرد، اهمیت چنین تحقیق‌هایی برای تاریخ عمومی ادیان است. این کتاب نه برای تشریک مساعی در تحقیقات مورخان، فرهنگ عامه‌شناسان یا متخصصان مطالعات رومانیایی، بلکه بیشتر برای نمایان ساختن امکانات پیش رویِ نوعی تأویل‌شناسی (هرمنوتیک) از عوالم دینی کهن و عامیانه یا به عبارت بهتر، تأویل‌شناسی و یافتن معانی نهفته‌ی بعضی خلاقیت‌ها و ابداعات دینی که هیچ نمود یا بیان مکتوبی نداشته و به‌طور کلی فاقد معیارها و ضوابط زمانی با ترتیب تاریخی است، نوشته شده است.» همچنین در همان مقدمه اضافه می‌کند: «رویکرد و نگرش ما از نگاه یک مورخ ادیان است: به‌هیچ‌وجه قصد نداریم به‌جای متخصصان فرهنگ عامه (فولکلوریست‌ها)، باستان‌شناسان یا استادان متخصص در تاریخ باستانی اروپای شرقی سخن بگوییم. کوشیده‌ایم معانی زیربنایی و نهفته‌ی اسناد و مدارک موجود را کشف و شناسایی کنیم ـ معانی و مفاهیمی که اغلب پوشیده و مستتر، تحقیر یا فراموش‌شده است. و از آنجا که معنای یک عقیده یا الگوی رفتاری دینی نمایان نمی‌شود مگر در پرتو مقایسه‌هایی با مشابه‌هایشان، در بررسی اسناد و مدارک‌مان در مقابل زمینه‌ی اصلی و یافته‌های تاریخ عمومی ادیان هیچ مضایقه نکرده‌ایم.»