کتاب تاريخ نقد جديد (3)

کتاب تاریخ نقد جدید، جلد سوم اثر رنه وِلک، متفکر و منتقد ادبی آمریکایی ـ چک در قرن بیستم است. کتاب‌های مجموعه‌ی هشت‌جلدی تاریخ نقد جدید را سعید ارباب شیرانی به فارسی برگردانده است. در جلد سوم این مجموعه، بخشی از نظریات و مباحث قرن نوزدهم به‌ویژه نیمه‌ی دوم آن بررسی می‌شود؛ دوره‌ای که آن را عصر زرین نقد می‌نامند. دوران ظهور «سنت بو» و «تن» منتقدان ادبی فرانسوی، «بلینسکی» در روسیه، «د سانتیکس» در ایتالیا، «براندس» دانمارکی، «متیو آرنولد» انگلیسی و… . همچنین این دوره، دوره‌ی شکوفایی نشریات ادبی، رساله‌ها در باب آرای ادبی و کرسی‌های خطابه‌ی دانشگاه‌ها و توجه ویژه‌ی اساتید مطرح به نقد ادبی بود.

این جلد با نقد در فرانسه پیش از 1850 شروع می‌شود و سپس به این مبحث در کشورهای ایتالیا، انگلستان، ایالات متحده، آلمان، و بخشی از روسیه می‌پردازد. به دلیل حجم بالای نوشته‌های انتقادی قرن نوزدهم، بخش دوم این مطالب در جلد چهارم این مجموعه گرد آمده است.

رنه ولک یکی از برجسته‌ترین منتقدان ادبی (1995-1903) برخاسته از مکتب زبان‌شناسی و متن‌شناسی پراگ بود. این مورخ ادبی در اوایل جنگ جهانی دوم به آمریکا مهاجرت کرد و مطالعات خود را تا آخر عمر در این کشور ادامه داد. ولک آثار بسیاری دارد؛ اما شاهکار او مجموعه‌ی هشت‌جلدی نقد جدید است که در آن نظریه‌های نقد را از 1750 تا 1950 بررسی، تحلیل و ثبت می‌کند. برای او نقد هم داوری درباره‌ی آثار و نویسندگان و به عبارت دیگر نقد حکمی و عملی است و هم اصل و اساس ادبیات، نظریه‌ی ادبی، خاستگاه و نقش و تأثیر آن در زندگی و تمدن بشری مدنظر است.

بریده‌ای از کتاب:

«فرانسه سنت بزرگ نگارش تاریخ فرهنگی را از قرن هجدهم به ارث برد. دوبونال این سنت را به ادبیات نسبت داد و آن را در تعبیر معروف خویش خلاصه کرد: ادبیات بیان جامعه است.»