کتاب موش و گربه

موش و گربه یکی از شهره‌ترین قصه‌های ادب فارسی است که بیش‌تر ایرانیان روایتی از آن را، خاصه تا چند دهه قبل، شنیده یا خوانده بودند. این منظومه از گذشته به عبید زاکانی منسوب بوده است، اما به دلیل تفاوت‌های سبکی‌اش با شعرِ فارسی سدۀ هشتم، برخی از محقـقـان در انتسـاب آن به عبیـد تـردیـد کرده‌اند. کتاب حاضر برای نخستین بار نشان می‌دهد که ادبیات و فرهنگ ما با یک موش و گربه مواجه نبوده است، بلکه کاتبان و علاقه‌مندان این قصه که عموماً مردمانی عامی بوده‌اند در درازای زمان موش و گربه‌های گـونـاگونـی را برسـاختـه‌ و آنچـه را خـود می‌خواسته‌اند به قالب این قصه و به نام عبید زاکانی درآورده‌اند. این کتاب شرح شناسایی مـوش و گـربۀ اصیـل، دیگــر روایــت‌ها و دگردیسی این موش و گربه‌هاست.

خواجه نظام‌الدین عبیدالله زاکانی معروف به عبید زاکانی شاعر، نویسنده و لطیفه‌پرداز ایرانی قرن هشتم هجری است که طبق قراین موجود در اواخر قرن هفتم یا اوایل قرن هشتم ه‍.ق در یکی از توابع قزوین چشم به جهان گشود. عبید شاعری خوش ذوق و آگاهی است که بخاطر نکته یابی و انتقادهای ظریف اجتماعی او معروف است. شاعری که ناملایمات اوضاع آشفته روزگار خود را برنمی‌تافت و تزویر و ریاکاری حاکمان را در آثارش به تصویر می‌کشد. او یکی از بهترین طنزپردازان در ادبیات فارسی به شمار می‌رود و در کنار ایرج میرزا از برجسته‌ترین طنزپردازان ایرانی است.