در مقالات حاضر، مناسبات دین و سیاست از منظر تحولات مفهومی و همچنین مناسبات دو نهاد دین و دولت از لحاظ تحولات تاریخی در طول تاریخ تمدن اسلامی مورد مطالعه قرار گرفته است.