کتاب زبان و آگاهی نوشتهی جرالد ادلمن و اثری دربارهی علوم اعصاب است. این کتاب را رضا نیلیپور به فارسی ترجمه کرده است. این اثر اولین بار در سال 2004 منتشر شد و نسخهی فارسی آن 229 صفحه دارد.
جرالد ادلمن ایمنیشناس و عصبشناس آمریکاییتبار بود. او در سال 1929 در خانوادهای یهودی در نیویورک متولد شد. در رشتهی پزشکی تحصیل کرد و مدتی به عنوان رزیدنت در بیمارستانی در نیویورک مشغول بود. سپس برای ادامهی تحصیل و کسب مدرک پیاچدی به فرانسه رفت. در نهایت ادلمن به عنوان محقق به انستیتوی اسکریپس پیوست و به تحقیق پرداخت. او معمولاً در زمینهی ایمنیشناسی و آگاهی تحقیق میکرد. ادلمن به همراه رادنی رابرت پورتر در سال 1972 در زمینهی ایمنیشناسی موفق به کسب جایزهی نوبل در طبقهبندی فیزیولوژی و پزشکی شدند.
نظریهی آگاهی از مهمترین نظریات ادلمن است. کتاب زبان و آگاهی به تبیین این نظریه اختصاص دارد. نظریهی آگاهی جرالد ادلمن از پیچیدهترین نظریات دربارهی آگاهی بشریت است. او در این کتاب سعی کرده طوری بنویسد که خوانندگان ناآشنا با اصطلاحات و مفاهیم پیچیدهی علم عصبشناسی هم بتوانند این کتاب را درک کنند و بفهمند. او هدفش را از نوشتن این کتاب اینگونه عنوان کرده است: «یک تحلیل علمی از آگاهی باید بتواند توضیح دهد که چگونه ایجاد مدارهای نورونی باعث افزایش یا قوی شدن احساسات، افکار و تجربیات میشود. باید توضیحی علمی پیرامون چگونگی وقوع این اتفاق در انسانهای مختلف داده شود که بر پایهی دادههای علمی و منطق باشد. من این کتاب را به هدف تألیف این تحلیل علمی نوشتهام.» او در این کتاب ابتدا آگاهی را تعریف کرده و سپس به ارتباط میان تشکیل مدارهای نورونی و یادگیری و عمیقتر شدن آگاهی میپردازد. در ادامه از ارتباط میان آگاهی و زبان سخن میگوید و بیان میکند که زبان لازمهی تشکیل آگاهی برتر است.