به راستی مسبب پیدایش آخرین مرحله سرنوشتساز در انقلاب نوسنگی چه چیز یا چه کسی بوده است؟ در متون ادبی کهن میتوانیم نشانهها یا اثری بیابیم که نوید دهنده حوزهای تازه برای جست و جو باشد.مورخان یونان و روم باستان هنگام بازگویی رویدادهای بسیار کهن در مواردی بسیار اندک به خود اجازه دادهاند تاریخی قطعی تعیین کنند و بااینهمه چند تن از آنان (کسانتوس و پلوتارک) شخصا و بهوضوح برای زندگی زرتشت، پیامبر افسانهای ایران که گفته میشود رسالت پیامبرانهاش به مکانهایی بسیار فراتر از سرزمین زادگاهش رسید، تاریخی تقریبی بین سال 6500 تا سال 6200 قبل از میلاد را تعیین کردهاند.