هزار و یک شب (الف لیله و لیله) داستانی به نقل از پادشاهی، با عنوان شهریار (پادشاه) و روایتگر آن شهرزاد (دختر وزیر) است. اکثر ماجراهای آن در بغداد و ایران باستان میگذرد و بعضی از داستانهای آن را از ریشهٔ ایرانی و برگردانی از «هزارافسان» دانستهاند. این اثر طی قرنهای متمادی توسط نویسندگان، مترجمان و محققان مختلف در سراسر آسیای غربی، مرکزی، جنوبی و شمال آفریقا گردآوری شدهاست. ریشهٔ برخی از داستانها به ادبیات باستانی و قرون وسطاییِ عربی، سانسکریت، ایرانی و بینالنهرین بازمیگردد. بیشتر داستانها در اصل داستانهای عامیانه از دوران عباسیان و ممالیک هستند در حالی که باقی آنها بویژه چهارچوب داستان ریشهٔ ایرانی و هندی دارند. داستانهای زیادی زیر نام «هزار و یک شب» نوشته شدهاست.