این رساله یا تک نگاری که نگاهی انتقادی نسبت به وضع تالش در روزگار احمد شاه قاجار و اواخر جنگ جهانی یکم دارد راهنمایی است که از زبان شاهدی آگاه برای اصلاح و بیداری پایتخت نشینان نوشته شده و می کوشد اهل تالش را از خمودگی به در آورد و به محو ظلم و بی عدالتی در آن دیار برانگیزد.
کتاب حاضر در شش فصل به موضوعاتی همچون، از اسطوره تا تاریخ، جغرافیای تاریخی، طبیعی و انسانی، میراث فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، آیینها و مراسم سنتی، هنر، فناوری، حِرَف و مشاغل، موزهها و مجموعههای فرهنگی و تاریخی اشاره کرد.
کتاب حاضر در پنج فصل به جغرافیای طبیعی و تاریخی ماسوله، فرهنگ و سنتهای اجتماعی ماسوله، تاریخچه امور اقتصادی، اداری و خدماتی در ماسوله، معماری، ابنیه و بافت شهری ماسوله و در نهایت به گردشگری در ماسوله میپردازد.