نویسنده باور دارد که در تاریخ ترکها، دو دگرگونی بیش از هرچیز بر زندگی آنها اثرگذار بوده است: گرویدن به اسلام پس از رسیدن اسلام به فرارود، و ورود به مدرنیتهی جهانگستر از چند سدهی پیش بدین سو.
از هر منظری که به ادبیات عرفانی و مبانی آن به مثابه یک سنت یکپارچه هنری و ادبی در زبان فارسی نگاه کنیم در پی تحلیل کارکردهای اجتماعی، فکری ، فرهنگی، هنری و ادبی آن باشیم، عطار را وجودی خاص و متمایز می یابیم.