این کتاب تلاشى است براى یافتن پاسخهاى نو، مستند، مستدل و روشنگرانه به پرسشهایى چون: ریشهها، زمینهها، علل و عوامل اصلى پیدایش روشنفکران ایران در عصر قاجاریه و مشروطیت چه بوده است؟...
در شبهای بدون ماه، مردان و پسران جبله، شهر غبارآلود ماهیگیران در ساحل سوریه، فانوسهایشان را جمع می کنند و با کم صداترین قایقهایشان به راه می افتند. پنج یا شش قایق کوچک، با دو سه ماهیگیر در هر کدام. نزدیک دو کیلومتر آن طرفتر، در دریای سیاه قایق ها را دایره وار قرار می دهند، تورهایشان را میاندازند. تصویر نور فانوس هایشان که روی آب بود، به ماه میماند.