"اسطوره و آیین" دربرگیرنده گفتارهای متعددی پیرامون تعاریف اسطوره از دیدگاههای گوناگون است و میکوشد به تعاریفی از کارکردگرایی، ساختارگرایی، روانکاوی و فلسفی اسطوره برسد. گستردگی جهان اسطورهها در روزگار باستان، اعصار کتاب مقدس، شاعرانگی اسطورهها، جهان خدایان و قهرمانان، جزو مباحث بنیادی این کتاب به شمار میآید.
آنگاه به اسطوره در دوره قرون وسطی و عصر شکوفایی رنسانس پرداخته میشود. اسطورهها در عصر خردگرای قرن هجدهم و عصر رمانتیکها در اواخر قرن هیجدهم و نیمه نخست قرن نوزدهم، نمایانگر تحول اسطوره و اسطورهشناسی در این روزگاران است.
میرچا الیاده، بزرگترین دینشناس و اسطورهشناس قرن بیستم، به تحلیل اسطورهها در قرون نوزدهم و بیستم میپردازد و مینویسد که هر چه به نیمه دوم قرن بیستم نزدیک میشویم، برداشت رایج از اسطوره بهعنوان افسانه یا داستان تخیلی رواج بیشتری مییابد، اما با درک عمیقتری که از اساطیر پدید میآید، توجه به ماهیت آنها نیز بیشتر میشود؛ چرا که اساطیر الگویی برای رفتار انسان بدوی بوده است.
پیوند دین، اسطوره و آیین در شمار مباحث جذاب و پایانی کتاب است.