کتاب کی چی کجا (27) (پیکاسو)

کی؟ چی؟ کجا؟
این سه کلمه جادویی که بخش بزرگی از دانش انسان‌ها در دل آن‌ پنهان شده.
همه آنچه را که تاکنون درباره شخصیت‌های بزرگ، رویدادهای مهم و مکان‌های شگفت‌انگیز خوانده‌اید  فراموش کنید…
این مجموعه به شما می‌گوید چرا.
وقتی از پیکاسو حرف می‌زنیم از کی حرف می‌زنیم؟
از یک قهرمان افسانه‌ای؟
از یک دانشمند مشهور؟
از زنی نابینا یا ناشنوا؟

پابلو دیه‌گو خوزه فرانسیسکو دِ پائولا خوان نپوموسِنو ماریا دِ لوس رِمِدیوس سیپریانو دِ لا سانتیسیما ترینیداد رویث ای پیکاسو (۲۵ اکتبر ۱۸۸۱ – ۸ آوریل ۱۹۷۳) نقاش، مجسمه‌ساز، چاپگر، سفالگر و طراح صحنهٔ اسپانیایی بود که بیشتر دوران بزرگسالی خود را در فرانسه گذراند. او یکی از تأثیرگذارترین هنرمندان سدهٔ بیستم به‌شمار می‌رود و به‌سبب مشارکت در بنیان‌گذاری جنبش کوبیسم، ابداع مجسمه‌سازی آسامبلاژ، مشارکت در خلق تکنیک کلاژ، و تنوع گستردهٔ سبک‌هایی که در شکل‌گیری و گسترش آن‌ها نقش داشت، شناخته می‌شود. از مشهورترین آثار او می‌توان به نقاشی پیش‌کوبیستی دوشیزگان آوینیون (۱۹۰۷) و اثر ضدجنگ گرنیکا (۱۹۳۷) اشاره کرد؛ تصویری دراماتیک از بمباران گرنیکا توسط نیروهای هوایی آلمان و ایتالیا در جریان جنگ داخلی اسپانیا.

پیکاسو آموزش رسمی خود را از هفت سالگی زیر نظر پدرش، خوزه رویث ای بلاسکو، آغاز کرد و از همان کودکی استعداد در هنر از خود نشان داد. او در دوران کودکی و نوجوانی به سبک طبیعت‌گرایانه نقاشی می‌کرد. در دههٔ نخست سدهٔ بیستم، سبک او دستخوش تغییر شد و با نظریه‌ها، تکنیک‌ها و ایده‌های گوناگون آزمایش کرد. پس از سال ۱۹۰۶، آثار به سک فوویسمِ هنرمند، آنری ماتیس، پیکاسو را به سوی سبک‌های رادیکال‌تر سوق داد و رقابتی پربار میان این دو هنرمند شکل گرفت؛ رقابتی که منتقدان اغلب آن‌ها را به‌عنوان پیشگامان هنر نوگرا در کنار هم قرار می‌دادند.

آثار پیکاسو، به‌ویژه در دوران ابتدایی فعالیتش، معمولاً به دوره‌های مشخص تقسیم می‌شوند. هرچند نام‌گذاری برخی از دوره‌های متأخر او محل بحث است، اما دوره‌های پذیرفته‌شدهٔ آثارش عبارت‌اند از: دورهٔ آبی (۱۹۰۱–۱۹۰۴)، دورهٔ صورتی (۱۹۰۴–۱۹۰۶)، دورهٔ تأثیرپذیرفته از هنر آفریقایی (۱۹۰۷–۱۹۰۹)، کوبیسم تحلیلی (۱۹۰۹–۱۹۱۲)، و کوبیسم ترکیبی (۱۹۱۲–۱۹۱۹) که گاه «دورهٔ بلوری» نیز خوانده می‌شود. بخش زیادی از آثار او در اواخر دههٔ ۱۹۱۰ و اوایل دههٔ ۱۹۲۰ دارای سبک نئوکلاسیک هستند و آثارش در میانهٔ دههٔ ۱۹۲۰ اغلب ویژگی‌هایی از سوررئالیسم دارند. آثار متأخر پیکاسو اغلب عناصر سبک‌های پیشین او را در خود ترکیب می‌کنند.

پیکاسو در طول زندگی بلند و پربارش، به‌طرز خارق‌العاده‌ای پرکار بود و به‌سبب دستاوردهایش در هنر، شهرتی جهانی و ثروتی عظیم به‌دست‌آورد و به یکی از شناخته‌شده‌ترین چهره‌های هنر سدهٔ بیستم تبدیل شد.