کتاب کنشگران بی پروا

کتاب پیش رو اثری است که به مطالعه‌ی سوژه‌های آلن تورن اختصاص دارد. جامعه‌شناسی آلن تورن را می‌توان جامعه‌شناسی سوژه نامید. شاید بتوان او را جامعه‌شناس فردا نیز دانست. در هر صورت خودش را جامعه‌شناسی می‌داند که از قرن گذشته خود را به آستانه‌ی قرن جدید رسانده است. او قرن جدید را صرفا گذر از یک سده به سده‌ی دیگری نمی‌داند. بلکه معتقد به گذار از یک جامعه به جامعه‌ای دیگر است. همان‌گونه که گذار جامعه‌ی کشاورزی و دینی به جامعه‌ی سیاسی و صنعتی یک تحول واقعی در عرصه‌های گوناگون زندگی است، اینک نیز چنین واقعه‌ی مهمی درحال رخ‌دادن است.
تورن جامعه‌ی صنعتی یا مدرن را پایان‌یافته می‌داند، جامعه‌ای برپایه‌ی خردگرایی و راسیونالیسم خشک و سودمحور بنیان شده بود. جامعه‌ی تولیدبنیان گذشته، جای خود را به جامعه‌ای مصرف بن داده است. نهادهای میانجی و جامعه‌ی مدنی روبه‌افول و نبرد طبقاتی ناپدید می‌شود. نابرابری‌های کلانِ طبقاتیِ گذشته جای خود را به نابرابری‌های خرد و فردی می‌دهد. در جامعه‌ی صنعتی تولید پایه، کارگران قهرمانان آن روزگار بودند. احزاب سیاسی و سندیکاها، کارگردانان اصلی جنبش‌های سیاسی و اجتماعی روزگار پیشین بودند، اما با گذر از شکاف‌های اقتصادی و اجتماعی این نهادها کارویژه‌های پیشین خود را از دست داده‌اند. سوژه‌ی آلن تورن دیگر حاضر نیست به خاطر منافع کلان احزاب و نهادهای مدنی از خود بگذرد. سوژه‌ی امروز به جای بازیگری نقش‌های از پیش تعیین‌شده، در پی کارگردانی است. او می‌خواهد زموم امورش را خود به دست گیرد و میانجی‌های پیشین را برنمی‌تابد.
در چنین جامعه‌ای دولت مفهوم دیگری می‌یابد. رابطه‌ی دولت و جامعه باید دگرگون شود. تاکنون جامعه در خدمت دولت بود و دولت‌های ملی به نام مفاهیمی فرااجتماعی حکم می‌راندند. اینک روزگاری است که دولت‌ها باید در خدمت جامعه باشند.