کتاب هوا و رویاها

آن‌طور از روان‌شناسی قومی تخیل که تنها ساختار صور خیال را بررسی می کند، از یک ویژگی بارز و اصلی صور خیال غفلت می‌کند. ویژگی‌ای که همه از آن آگاهیم: تحرک و سیالیت صور خیال. ساختار -یعنی شکل ثبات‌یافته و سیالیت دو امر متضادند و این، همچون بسیاری حوزه‌های دیگر، در حوزه‌ی تخیل نیز صدق می‌کند. روان‌شناسی از صورت‌ها آغاز می‌کند؛ چراکه تحلیل صورت‌ها بسیار ساده‌تر از تحلیل حرکت است. اما آنچه اهمیت دارد «حرکت» است. در روان‌شناسی جامع و حقیقی، تخیل از ابتدا عبارت است از نوعی حرکت معنوی؛ یعنی پرشورترین، حیاتی‌ترین و عظیم‌ترین نوع حرکت. از این رو برای بررسی یک ایماژ خاص؛ باید هستی، حرکت و قدرت تولید آن را بررسی کنیم.
اما حرکت واقعی، یعنی جوهر حرکت، در واقع حرکت به تخیل درآمده، با توصیف واقعیت، حتی وقتی که واقعیتی آشکار را توصیف می‌کند، به جریان نمی‌افتد. سفر حقیقی خیال، سفری به سرزمین‌های خیالی، به درون قلمروهای خیالی است. پرسش اصلی کتاب حاضر این است که به چه طریق خیال‌پردازی از واقعیت، تفکیک ناپذیر و بخشی از ماهیت آن است چگونه پیوستاری میان واقعیت و خیال پردازی به وجود می‌آید؛ راهی که از واقعیت به خیال منتهی می شود.
در کتاب حاضر، طی دنبال کردن هسته صور خیال هواگون، شواهد و نمونه‌های متعددی در این باب خواهیم یافت. خواهیم دید که والایش هواگون به لحاظ گونه‌شناسی، قیاسی‌ترین نوع والایش است، والایشی که مراحل آن روشن‌ترین و قاعده‌مندترین والایش است. این والایش منجر به والایش دیالکتیکی می‌شود. و چنین به نظر می‌آید که پرنده به‌عنوان یک مخلوق هر آنچه پرواز می‌کند- به فراسوی فضایی که در آن پرواز می‌کند، می‌رود. به نظر می‌آید که همواره وجود عنصر اتر ماهی استعدی هوا است و اینکه همواره آخرین مرحله‌ی آگاهی ما از آزادی، مرحله‌ای مطلق است.