کتاب تاریخ بیهقی به روایتی دیگر

کتاب تاریخ بیهقی به روایتی دیگر بازنویسی اثر گران‌سنگ ابوالفضل بیهقی به کوشش محمدرضا مرعشی پور است. تاریخ بیهقی از شاهکارهای ادبیات فارسی به شمار می‌رود. این اثر همچون شاهنامه فردوسی وابسته به زمان یا مکانی خاص نیست. در همه‌ی اعصار می‌توان به آن رجوع کرد و از مضامین ارزشمندش بهره‌مند شد. ارزش دیگر این اثر به شیوه‌ی روایتگری هنرمندانه‌ی آن است که آن را به نثری بی‌نظیر با شگردهای ادبی دل‌پذیر تبدیل کرده است. ابوالفضل بیهقی یکی از کاتبان دیوان رسالت در دربار غزنویان بود و به کار نامه‌نگاری اداری اشتغال داشت. او در شصت‌وپنج‌سالگی از خدمات دولتی دست کشید و تصمیم گرفت تاریخ بیهقی را بنویسد. ظاهراً تاریخ او سی جلد بوده، اما فقط از اواسط جلد پنجم تا جلد نهم و جلد دهم به دست ما رسیده که روی نوجوانی سلطان مسعود تا حرکت به سمت هند و تاریخ خوارزم تمرکز دارد. سبک بیهقی در ارائه‌ی تاریخش واقع‌گرایی است؛ چون معتقد بود باید عین رخدادها را بیان کرد تا آیندگان بتوانند از آن عبرت بگیرند.

محمدرضا مرعشی پور در کتاب تاریخ بیهقی به روایتی دیگر سعی کرده آن بخش از این تاریخ را که به زندگی سلطان مسعود می‌پردازد، به شکل یک رمان تاریخی ارائه کند. او برخلاف بیهقی کوشیده در شرح وقایع، توالی زمانی را رعایت کند تا دنبال کردن آن‌ها برای مخاطب ساده‌تر باشد. آن بخش‌ از تاریخ بیهقی که مربوط به سرانجام سلطان مسعود است، به دست ما نرسیده؛ اما نویسنده‌ی این کتاب برای اینکه بتواند رمان تاریخی‌اش را به پایان برساند و مخاطب را با داستانی نیمه‌کاره رها نکند، آن را با بخش‌هایی از تاریخ گردیزی و مجمع التواریخ و القصص نجم‌الدین سیف‌آبادی و منابع دیگر به اتمام رسانده است.