آنتونیو گرامشی (۱۸۹۱-۱۹۳۷) زندگانی کوتاه و پرتلاطمی داشت، ولی در همین فرصت اندک و با وجود تنگناها و مصایب متعددی که همواره با آن ها دست به گریبان بود، ترکیب بی مانندی از عمل گرایی سیاسی و خلاقیت نظری را به نمایش گذاشت. حاصل این زندگیِ توفانی و رنج آلود که لحظه به لحظۀ آن در مبارزه ای بی امان علیه فاشیسم سپری شد، مجموعه ای از آثار پرشمار و خلاقانه بود که عمدتاً در قالب یادداشت های کوتاه و دفاتر پراکنده بر جای مانده اند، ولی تأثیری شگرف بر اندیشۀ سیاسی و اجتماعیِ پس از او، خصوصاً در حوزۀ اندیشۀ مارکسیستی، گذاشته اند. شاید کم تر کسی چون این مارکسیست خستگی ناپذیر ایتالیایی را بتوان یافت که عمل و اندیشه اش این چنین در هم تنیده باشند. از همین روست که ضرورت در دست داشتن روایتی، که حاصل ترکیب ظریف رخدادهای زندگینامه ای و تولیدات فکری او باشد، انکارناپذیر است.