کتاب فلسفه عطار نیشابوری

اثر حاضر خوانشی فلسفی از آثار عطار نیشابوری عارف قرن هفتم هجری و شامل سه رکن فکری فلسفی اندیشه او یعنی هستی معرفت و انسان است. این کتاب برای اولین بار به بازسازی ارکان فلسفی اندیشه یکی از عرفای ایرانی پرداخته است تا بتواند جایگاه او را در تاریخ اندیشه ایرانی نشان دهد. در بازسازی نظام فکری عطار تمامی آثار او و نسبت این آثار با فضای فکری فرهنگی عصر وی مورد بررسی قرار گرفته است و برای شناخت اندیشه عطار به مطالعه آثار فلسفی عرفانی و کلامی پیش از او عرفان نظری پس از وی و همچنین فلسفه صدرالدین شیرازی و مباحث معرفت شناسی فلسفه غرب پرداخته شده است تا تعریفی جامع و مستند از نظام فکری عطار ارائه شود. یکی از بخشهای اصلی اثر، بررسی مدعیات معرفت شناسانه عطار و نسبت آن با مباحث معرفت شناسی است که حاصل آن گزاره هایی در باب صیرورت و شدن هستی در عرفان تغییر تعریف عرفان از معرفت به وجود نسبت صوفیسم و سوفیم و رویکرد تجربه گرایانه عرفا به معرفت است.

فریدالدین ابوحامد محمد عطار نیشابوری مشهور به شیخ عطّار نیشابوری (۱۱۴۶ م/۵۴۰ ق – ۱۲۲۱ م/۶۱۸ ق)، عارف، صوفی و شاعر ایرانی ادبیات فارسی در پایان سدهٔ ششم و آغاز سدهٔ هفتم بود.

عطار در سال ۵۴۰ هجری قمری در نیشابور زاده شد و در ۶۱۸ هجری قمری به هنگام حملهٔ مغول به قتل رسید.

چهار مثنوی «الهی‌نامه»، «منطق‌الطیر»، «مصیبت‌نامه» و «اسرارنامه» از آثار اصیل عطار هستند. سه مثنوی نخست دارای ساختاری به شیوۀ هندی هستند که در آن حکایت‌های فرعی در دل یک داستان اصلی و چارچوبی جای گرفته‌اند. محور اصلی «الهی‌نامه» زهد، «منطق‌الطیر» جستجوی خدا در درون و مفهوم «فنا» و «مصیبت‌نامه» شرح سیر روح در خلوت تفکر روحانی است. «اسرارنامه» از نظر ساختاری انسجام سه اثر دیگر را ندارد.