کتاب سعدی شاعر زندگی عشق و شفقت (سازندگان جهان ایرانی اسلامی)

همانطور که از که از نام کتاب پیداست سعدی شاعر زندگی عشق و شفقت، محمدعلی کاتوزیان به یکی از مشهورترین شعرای ایران و سراسر جهان می‌پردازد. سعدی تأثیر زیادی بر شاعران و نویسندگان بعد از خودش داشت و تا اوایل قرن بیستم از او به عنوان بزرگترین شاعر ایرانی در تمام دوران یاد می‌شد. سعدی و بعد از او حافظ از پرچمداران لشکر شعر سنتی فارسی هستند که از قرن چهارم هجری آغاز و در قرن نهم به پایان رسید. بسیاری از ژانرها و فرم‌های جدید بین آن زمان تا پایان قرن دوازدهم به وجود آمدند.
شهرت سعدی در اروپا تقریبا به طور انحصاری وابسته به ترجمه‌های صورت گرفته از گلستان و اندکی هم مربوط به بوستان بود و او به عنوان یک شاعر بزرگ عاشقانه، توجهی را که در خور او بود، کسب نکرد. عمده‌ی بازگردانی‌های گلستان در قرن نوزدهم منتشر شد و سعدی به شخصیتی شناخته شده در میان خاورشناسان تبدیل شد. جدای از بررسی گسترده آثار او در تاریخ ادبی و کتب درسی، علاقه غرب به سعدی و آثار او در قرن بیستم به استثنای چند پژوهش انتقادی و ترجمه کاهش پیدا کرد. اما پژوهشی همچون سعدی شاعر زندگی، عشق و شفقت این امکان را فراهم کرده که این شاعر برجسته، آن طور که باید، شناخته شود.

بخشی از کتاب 

"یک پژوهش اخیر غربی سعدی را اومانیستی ایرانی توصیف کرده است. ۶ به خصوص نمونه های رواداری دینی سعدی را شاهدی بر اومانیسم او ذکر می کند. گرچه لازمه های انواع دینی و غیر دینی اومانیسم اروپایی بسی فراتر از آن است. مگر آن که اومانیسم در معنای دقیق تاریخی اش به کار نرفته باشد. به علاوه، چنان که گفته شد، سعدی جاذبه زیادی هم برای متفکران روشنگری ( خردگرا ) و هم ضد روشنگری ( رمانتیک ) قرن هجدهم داشته است. این هم چنین نشان می دهد که کاهش علاقه و توجه اروپاییان به سعدی و روی آوردن به حافظ با ظهور رمانتیسم در قرن نوزدهم آغاز شد: سعدی، چنان که دیدیم، برای رمانتیک های فلسفی نیز جاذبه داشته است. جاذبه حافظ برای متفکران و ادبای قرن نوزدهم چندان زیاد نبود. با یک استثنای بزرگ در مورد گوته که، با این حال، به هنگام توجه شدیدش به حافظ بخش اعظم رمانتیسم خود را کنار گذاشته بود"