قصههای قرآنی یکی از از روشهای هنری برای بیان معارف و هدایت است. قصهها و داستانها از دیرباز در زندگی انسان نقش داشتهاند. کتابهای آسمانی، بهخصوص قرآن به قصهها اهمیت زیادی میدهند. خداوند از قصهها برای رساندن پیام و گاهی اتمام حجت استفاده میکند.
بیشتر مخاطبان پیامبران، مردم معمولی بودند و بهترین روش برای راهنمایی و قانعکردن آنها استفاده از قصه و حکایت بود.
مؤمنان در اثر شنیدن قصههای قرآنی قوت قلب میگیرند تا باطل را شکست دهند و بدانند که حق همیشه پیروز است.
قصههای قرآنی سه دستهاند:
1.قصههای پیامبران: شامل دعوت اقوام مختلف برای ایمانآوردن به خدای یگانه، معجزات پیامبران، مراحل دعوت از مردم و سرانجام مؤمنان و کافران.
2.قصههایپیشینیان: این قصهها دربارهی حوادث و رویدادهای زندگی گذشتگان است. قصههایی چون قوم هود، لوط و فرزندان حضرت آدم.
3.قصههای زمان پیامبر(ص): مثل جنگهای پیامبر، شامل “غَزوه”(جنگهایی که خود حضرت حضور داشتند؛ غزوه بدر، احد، خندق، خیبر) و سَریّه (جنگهایی که حضرت در آن حضور نداشتند.).
هدف اصلی قرآن از نقل قصهها عبوردادن انسان از گذرگاه تاریک و رساندن او به سرزمین روشنایی و هدایت است. ولی ضمن آن، گاه مناسبتی ایجاب میکند که قصهی برگزیدهای به شیوهی متناسب و با زیبایی هنری راستین، ایراد شود؛ لیکن نه براساس خیالپردازی و قصهآفرینی، بلکه براساس ابتکار و آفرینش هنری در چگونگی گزارش و اتکا بر واقعیتهای قاطع و تردیدناپذیر؛ ازاینرو روش قرآن در نقل قصهها تحت عنوان «روش قصهپردازی قرآن» یاد میشود. با این مبنا هرگاه قصههای ما از قصههای قرآن الهام بگیرد، باورهای زیباشناسی هنرمند نیز تغییر مییابد.
این کتاب پس از طرح مطالبی دربارهی قصههای قرآنی، ساختار آنها، عناصر داستانی موجود در این قصهها، چرایی استفادهی قرآن از قصهها، چیستی تفاوت قصه و داستان و چگونگی داستانهای قرآن، مجموعهای از قصهها و داستانهای قرآن را پیرامون پیامبران، اصحاب و قومهای گوناگون و... در خود جا داده است.