فردی پرترهی کافکا را که با مداد سیاه کشیده بود به دیوار آویخت. روی نقاشی نوشت «فرانتس... روز بعدش دکتر هوگو که به اتاق آنها آمده بود پرسید: چرا اسم کافکا را این طور نوشته؟...
دانیو، یا همان یو، رزمآرایی است که تخصصش طراحی فنون و تدابیر جنگی است. او را مادربزرگ ناتنیاش ملقب به هنر جنگ پرورش داده است. لقب هنر جنگ بعد از مرگ مادر بزرگ به دانیو میرسد...
این داستان کوتاه، با طنز تلخ و زبان خاص و موزونش، بهوضوح نقدی است بر ریاکاری، شکست نهادها و زوال روابط انسانی در جامعهای که اخلاق خود را از دست داده است.
ماجرای مرشد و مارگریتا دقیقا داستان زندگی خود نویسنده است. داستان بهصلیبکشیدن مسیح در زمان پونس پیلات، فرمانروای رُمی یهودا، آیینهی تمامنمای دوران سیاه حکمرانی استالین و کشتارهای دستهجمعی مخالفان بهویژه هنرمندان، روشنفکران و دگراندیشان است.