کتاب خودآگاهی نزد هگل

رابرت بی پیپین که از فیلسوفان برجستۀ معاصر و از مفسران نامدار هگل است، در این کتاب کوتاه سعی کرده دقیقاً بر این موضوع متمرکز شود که هگل چگونه در آگاهی و خودآگاهی کانتی تغییر ایجاد می‌کند و به آن سرشت جمعی و تاریخی و عملی می‌دهد؛ یعنی چگونه جهانی که در ذهن ساخته می‌شود، مبتنی بر عمل فاعل شناسا در جهان اجتماعی و تاریخی و در قبال دیگران است یا به تعبیر دیگر، چگونه بنیان شناخت نظری بر امری جمعی و عملی است. پیپین برای شرح این موضوع بر فصل چهارم «پدیدارشناسی روح» و مفهوم خودآگاهی در آن متمرکز می‌شود و دو حکم اساسی هگل در این فصل را موضوع دو فصل این کتاب قرار می‌دهد: «خودآگاهی همان میل است» و «خودآگاهی ارضای خود را صرفاً در خودآگاهی دیگر می‌یابد».

بیان پیپین بسیار موجز است و زبان کتاب دشوار. پیپین آشنایی خواننده با فلسفۀ کانت و مباحث پیشین کتاب «پدیدارشناسی روح» را مفروض می‌گیرد و در عین حال می‌کوشد، ادعا و استدلال خود را با دقت بسیار طرح کند و اقوال ناقدان و تفاسیر بدیل را نسبتاً به تفصیل می‌آورد و به بحث می‌گذارد. از این جهت، این متن کوتاه می‌تواند عمیقاً خواننده را با فلسفۀ هگل و به‌خصوص مباحث کتاب «پدیدارشناسی روح» و رویکردهای تفسیری جدید نسبت به آن درگیر سازد؛ اما خوانندۀ غیرمتخصص برای بهره‌مندی مطلوب از این اثر باید با شکیبایی و دقت بسیار مباحث متن را دنبال کند و آن را متنی درسی و بحثی بداند.