گواتمالا. 1954. کودتای نظامی کارلوس کاستیو آرماس با حمایت ایالات متحده‌ی آمریکا، دولت قانونی خاکوبو آربنس را سرنگون می‌کند

(نه داستان کوتاه)

تونیو آسپیلکوئتا رؤیایی در سر دارد: سرزمینی متحد و یک‌پارچه، سرزمینی غرق نغمه‌ها و ملودی‌ها. اما کاوش بی‌وقفه‌‌ی تونیو در ژرفای موسیقی و تاریخ، و تلاش وسواس‌گونه‌اش برای نگارش کتابی که روایتگر این رؤیا باشد، او را به ورطه‌ای بس پیش‌بینی‌ناپذیر می‌کشاند، به نقطه‌ای که بازگشت از آن میسر نیست.

رمان گفتگو در کاتدرال، که چیزی بسیار بیشتر از تحلیلی تاریخی جلوه می کند، رمانی پیشگامانه است که به موضوعاتی بنیادین می پردازد: هویت و نقش شهروندان تحت یک حکومت و این که فقدان آزادی های مدنی چگونه بر ذهن و فکر یک ملت، زخمی جاودانه می زند.

این کتاب زندگی‌نامه‌ی خودنوشت یوساست . از نویسنده‌ای همانند او دور از انتظار نیست، وقتی که تصمیم به نوشتن خاطرات خود کرده از زبانی داستانی برای این منظور استفاده کند. ازاین‌رو «ماهی در آب» بدل شده است به رمانی که با زبان اول‌شخص، روایت‌کننده‌ی زندگی یک نویسنده است.