کتاب موج دوم (تجدد آمرانه در ایران)

کتاب موج دوم (تجدد آمرانه در ایران) کتابی تاریخی به قلم سعید لیلاز است. این کتاب اولین بار در سال 1392 به چاپ رسیده و 623 صفحه دارد.

سعید لیلاز روزنامه‌نگار و تحلیل‌گر اقتصادی ایرانی‌تبار است. او در سال 1342 چشم به جهان گشود. لیلاز در رشته‌ی تاریخ تحصیل کرد و مدیر گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی است. همچنین مدتی سردبیر روزنامه‌ی سرمایه بود که اکنون توقیف شده است. او در سال 1366 فعالیت روزنامه‌نگاری را به‌طور جدی در روزنامه‌ی اطلاعات شروع کرد.

کتاب موج دوم به بازگویی تاریخ ایران در سال‌های 1341 تا 1357 شمسی می‌پردازد. این شانزده ‌سال با عنوان موج دوم توسعه‌ی آمرانه شناخته می‌شود. در این شانزده سال، سه برنامه‌ی عمرانی، برنامه‌ی سوم تا پنجم، انجام شد. سعید لیلاز در این کتاب هر سه برنامه را به‌تفصیل شرح می‌دهد. این کتاب مفصل‌ترین رساله درباره‌ی این موضوع است.

فصل اول کتاب برنامه‌ی عمرانی سوم را پوشش می‌دهد. این برنامه در خلال سال‌های 1341 تا 1346 انجام شد. ابتدا وضعیت سیاسی و اجتماعی ایران پیش از انجام این برنامه شرح داده می‌شود. سپس ایدئولوژی و ویژگی‌های این برنامه به‌تفصیل بیان می‌شود. این برنامه بیشتر روی زمینه‌های کشاورزی، عمران و صنایع تمرکز داشته است. در نهایت نتیجه‌ی انجام این برنامه و آثارش روی جامعه توضیح داده شده است. فصل دوم نیز به برنامه‌ی چهارم اختصاص دارد. این برنامه در سال‌های 1347 تا 1351 انجام شد و بیشتر روی تحولات سیاسی و اجتماعی تمرکز داشت. به نوعی این برنامه فضای جامعه را برای برنامه‌ی عمرانی پنجم آماده می‌کرد. فصل سوم به برنامه‌ی پنجم اختصاص دارد. این برنامه آخرین برنامه‌ی عمرانی کامل‌شده در حکومت پیشین است. برنامه‌ی پنجم را عده‌ای به‌عنوان جرقه‌ای برای انقلاب اسلامی عنوان می‌کنند. این کتاب تصویری شفاف از روند موج دوم توسعه‌ی آمرانه برای خواننده ترسیم می‌کند.