«دفترخاطرات پاین» مسیر سفر پاین را از لحظه ورودش به خاک ایران تا پایان سفر سه ماههاش دنبال میکند. پاین، با دیدی کنجکاو و تیزبین، از شهرها، روستاها، کوهها و درههای ایران میگذرد و در عین حال، توصیفات دقیق و جذابی از مردم، سنتها، آداب و رسوم و زندگی روزمره آنها ارائه میدهد.
سبک نوشتار پاین بیپیرایه ولی جذاب است. او با دقت توجه به جزئیات و با بیانی صادقانه، تجربیات خود را به اشتراک میگذارد. این کتاب نه تنها به عنوان یک سند تاریخی بلکه به عنوان یک اثر ادبی نیز قابل تحسین است. روایت پاین به خواننده اجازه میدهد تا از طریق چشمان او، جامعه و فرهنگ ایران در قرن نوزدهم را تجربه کند.
پاین به طور ویژه به فرهنگ و آداب و رسوم محلی توجه دارد. او با مردم مختلف از طبقات و قومیتهای گوناگون ملاقات کرده و با زندگی آنها آشنا میشود. توصیفات او از جشنها، مراسمها، بازارها و حتی لباسهای محلی، تصویری غنی از فرهنگ ایران را در آن دوره به ما میدهد.
کتاب همچنین حاوی توصیفات زیبا و دقیقی از مناظر طبیعی ایران است. پاین با توجه به جزئیات، زیباییهای طبیعی ایران از جمله کوهها، درهها و رودخانهها را توصیف میکند، و در این راه از نگاهی هنرمندانه بهره میبرد.