کتاب تاریخ فشرده یونان

یونانیان برای توضیح دادن جهانشان و پاسخ دادن به پرسش‌هایی که رعد و برق و زمین‌لرزه و خشک‌سالی به ذهن می‌آورد به خدایانشان می‌نگریستند. برای دگرگونی فصل‌ها و زیبایی آسمان شب از آن‌ها سپاسگزاری می‌کردند. برای پاسخ پرسش‌هایی هم که میرایی آدمی به ذهن می‌آورد به خدایان می‌نگریستند: احساس‌ها و انگیزه‌ها و ناهمسازه‌هایی که آدمی را اینی که هست می‌سازد. چه خوب که این خدایان به اندازه‌ی فرمان‌بردارانشان ناقص بودند. آن‌ها نیز عاشق می‌شدند، نقشه می‌کشیدند، هوس می‌راندند، رشک می‌ورزیدند، و انتقام می‌گرفتند. درس‌های اخلاقی آن‌ها محدود و عملی بود. مثلاً می‌گفتند مهمان‌نواز باشید، حتی با بیگانه‌ای که در می‌زند، چه بسا زئوس باشد در لباس مبدل. خدایان به یونانیان کمک می‌کردند که نه تنها جهان خود بل خویشتن خود را نیز دریابند. سروش می‌گفت «خود را بشناس.»