کتاب سه پژوهش در جامعه شناسی هنر: پرودون، مارکس، پیکاسو

ماكس رافائل شاگردِ هنرشناس و مورخ بزرگ هنر، هاينريش ولفلين بود و كتاب حاضر با همۀ فشردگى و پيچيدگى آن، يكى از بهترين درآمدها به انديشۀ رافائل است. مقالۀ نخست، «پرودون و جامعه‌‏شناسى هنر» نقدى است بر نظريۀ زيبايى‌‏شناختى پرودون كه ضمن آن، او به توضيح ديدگاه‏‌هاى خود دربارۀ نقش ويژه و كاركرد رابطۀ ميان قواى گوناگون انسان، ماهيت «ايدۀ» هنرى، رابطۀ فرآوردۀ ايدئولوژيك و تمايز ميان قلمروهاى هنر، علم و فلسفه مى‏‌پردازد. در مقالۀ دوم، «نظريۀ ماركسيستىِ هنر»، او اصول ماده‌‏باورى تاريخى را دربارۀ آن‏چه در آن هنگام تازه‌‏ترين و پيشرفته‌‏ترين نمونه‌‏هاى هنر بود، به كار مى‌‏بندد. در اين‏جا، علم، علم تاريخ و نقد هنرى در پيوند با يكديگر نظريه‌ه‏اى علمى پديد مى‏‌آورند كه در برابر آن نوع جامعه‌‏شناسى هنر كه از روش تاريخى و ديالكتيكى بى‏‌بهره است، قرار مى‌‏گيرد. در مقالۀ سوم، «پيكاسو»، رافائل به بررسى چگونگى تكامل هنرى پيكاسو مى‌‏پردازد. در اين مقاله، او شرايط مادى و ايدئولوژيكى را كه بر پيكاسو تأثير گذاشته‌‏اند، بررسى مى‏‌كند و نشان مى‏‌دهد كه پيكاسو چگونه نسبت به اين شرايط واكنش نشان داده است.