کتاب حقيقت و افسانه

کتاب حقیقت و افسانه نوشته‌ی برتراند راسل، فیلسوف، منطق‌دان، ریاضی‌دان، جامعه‌شناس، نویسنده و فعال سیاسی است که آن را در نیمه‌ی دوم دهه‌ی 1950 به رشته‌ی تحریر درآورد. این اثر جالب‌توجه را منصور مشکین‌پوش به زبان فارسی ترجمه کرده است. برتراند راسل همواره خود را یک لیبرالیست، سوسیالیست و صلح‌طلب معرفی می‌کرد. وی فعال ضدجنگ و منتقد امپریالیسم بود که در طول جنگ جهانی اول به‌خاطر عقایدش از دانشگاه اخراج شد و حتی مدتی به زندان افتاد. راسل در سال 1950 جایزه‌ی نوبل ادبیات را به پاس آثار نوع‌دوستانه و صلح‌طلبانه‌‌اش از آنِ خود کرد. او همچنین در علم ریاضی «پارادوکس راسل» را کشف کرد که خدمت بزرگی به گسترش «نظریه‌ی مجموعه‌ها» بود. از آثار این نویسنده‌ی بریتانیایی می‌توان به در ستایش بطالت، پژوهشی در معناداری و صدق، علم و دین در جامعه، تحلیل ذهنی و تکامل فلسفی من اشاره کرد.

کتاب حقیقت و افسانه از چهار بخش تشکیل شده که بخش اول و دوم و چهارم آن غیرداستانی‌اند. بخش نخست درباره‌ی کتاب‌هایی است که بر راسل جوان تأثیر گذاشته که عبارت‌اند از: اهمیت شلی، خیال خوش طغیان، زهر نفرت و پادزهر آن، سیری در تاریخ و به دنبال حقیقت. بخش دوم جستارهایی درباره‌ی سیاست و تعلیم و تربیت است؛ دو موضوعی که به‌راستی راسل شایسته‌ی سخن گفتن از آن بود. بخش چهارم هم درباره‌ی جنگ و صلح است که ذهن راسل را بسیار به خود مشغول داشته بود. بخش سوم کتاب بیشتر داستانی است و از یادداشت‌ها و تمثیل‌ها گرد آمده است. کتاب حقیقت و افسانه همچنین به این دلیل که شامل شرح حالی از خود نویسنده است، گیرایی بسیاری دارد.