کتاب آمریکایی

کتاب آمریکایی را هنری جیمز به رشته‌ی تحریر درآورده و فرزانه شیخ آن را ترجمه کرده است. این نویسنده‌ی آمریکایی بریتانیایی با نقد آثار نویسندگان «تئوری رمان» را در قرن بیستم بنیان نهاد. وی همچنین با توصیف روان‌کاوانه‌ی شخصیت‌های داستانش بر رمان‌نویسی در قرن گذشته تأثیر شگرفی گذاشت. او در کتاب یادداشت‌های روزانه‌ی یک نویسنده به‌صورت مبسوطی به موضوعات، مفاهیم و پرسش‌های نظری اساسی در رمان‌نویسی پرداخت. منتقدان و صاحب‌نظران نام «کلاسیک‌های مدرن» را روی آثار این نویسنده گذاشته‌اند. هنری جیمز در یادداشتی آورده است: «به نظر من واقعیت آن چیزی است که ناگزیر از دانستنش هستیم. دیر یا زود بالاخره با آن روبه‌رو می‌شویم: مشکلاتی که دامن‌گیرمان می‌شود و وقایعی که هنوز سر راهمان قرار نگرفته است. ولی رمانتیسم چیزی است که ما علی‌رغم برخورداری از بضاعت، عقل، درایت و حس ماجراجویی قادر نیستیم مستقیماً آن را بشناسیم؛ چیزی که تنها از راه تخیل و آرزوهای زیبا به آن می‌رسیم.» با همین عقیده بود که داستان‌ها و رفتار قهرمان‌‌ها را با تخیلی زیبا می‌آفرید.

این نویسنده در 32 سالگی آمریکا را به‌ بهانه‌ی سادگی، دوری از تمدن، توحش و بدوی بودن فرهنگش رها و به انگلیس عزیمت کرد. همین مهاجرت از آمریکا به اروپا درون‌مایه‌ی داستان آمریکایی را شکل داده است. او که همیشه دغدغه‌ی تفاوت‌های فرهنگی اروپا و آمریکا را داشت، اروپاییان را پیچیده، فاسد و البته هیجان‌انگیز می‌دانست. در مقابل از آمریکایی‌ها به‌عنوان موجوداتی ساده، معصوم و بی‌گناه ولی کسالت‌آور یاد می‌کرد.

رمان آمریکایی قهرمانی به نام کریستوفر نیومن دارد که نام او ناگفته‌های بسیاری در دل خود گنجانده و نام خانوادگی‌اش به معنی مرد جدید است. مردی که از آمریکا به اروپا می‌آید و در تلاش است تا خود را با جامعه‌ی جدید مطابقت دهد و آن را بیشتر بشناسد؛ اما سوژه‌ای برای اروپاییان می‌شود.