کتاب نظریه پردازی با نظریه و روش اَرته

نظریه چیست، چه فایده‌ای دارد و چگونه ساخته می‌شود؟ این‌ها ابهام‌ها و مسأله‌ای است که این اثر از منظر خودش به آن‌ها می‌پردازد. در علوم انسانی و اجتماعی هدف هر پژوهشی حل مسأله، پاسخ به یک پرسش اصلی یا روشن کردن ابهام است و هدف هر نظریه‌ای اولاً خلق دانش و مهارت فکری در جهت فهم عمق و پیچیدگی‌های پدیده‌های انسانی و اجتماعی و ثانیاً کمک به پژوهش برای فهم و حل بهتر مسأله تحقیق است. هر پژوهشی برای اتقان بیشتر و خطای کمتر به دو دسته اصول قواعد و قالب‌ها نیاز دارد، نخست اصول، قواعد و قالب‌های «روشی»، که مناسبت‌ترین، کارآمدترین و کوتاه‌ترین مسیر را برای رسیدن به هدف نشان می‌دهد و به آن «روش تحقیق» می‌گوییم. دوم اصول قواعد و قالب‌های «نظری»، که مبانی؛ ابعاد، مؤلفه‌ها، انسجام و حدود و ثغور نظری موضوع مورد تحقیق را تعیین می‌کند و به آن «چارچوب نظری» یا «نظریه» گفته می‌شود.