کتاب دربردارنده پژوهش های درباره جنبه های متنوع مواجهه دانشوارن جوامع مسلمان به ویژه ایرانیان با دیگر ادیان و همچنین فرقه ها و مذاهب متفاوت اسلامی در طول تاریخ است. در تعدادی از جستارهای کتاب نحوه تعامل مسلمانان با ((دیگری)) از سده های نخست هجری به بعد بر پایه منابع کهن دین شناسانه و آثار ملل و نحل نویسان مسلمان برجسته شده است.