کتاب قصه های شیرین ایرانی 3 (مثنوی معنوی)

مثنوی معنوی مولانا یکی از شاهکار های ادبیات ایران و جهان به شمار می رود و تاکنون به زبان های زنده ی زیادی ترجمه شده است. این کتاب شامل 26 هزار بیت و 6 دفتر می باشد. داستان های این کتاب در مورد سختی های انسان در راه رسیدن به خدا است و در قالب این داستان ها مولوی تعلیمات تصوف و اعتقادات عرفانی اش را ارائه کرده است. نثر این کتاب با توجه به زمان نگارش آن برای کودکان می تواند سنگین و نامفهوم باشد اما مثنوی معنوی به قلم مهدی آذری یزدی، مجموعه ی 24 داستان وحکایت از مثنوی معنوی مولانا است، نویسنده بدونه آنکه روایت ها را دستکاری و تغییر دهد این آثار درخشان ادبیات فارسی را با نثری ساده و روان و مناسب گروه کودک و نوجوان بازنویسی کرده است. این کتاب می تواند فرصتی باشد تا نوجوانانی که شاید درک و خوانش متون اصلی برایشان دشوار باشد به راحتی این قصه های جذاب و مهم ادبیات عرفانی را بخوانند بفهمند و از آن لذت ببرند. در این اثر حکایت هایی مانند طوطی و بقال، شیر و خرگوش باهوش، مرد مغرور و کشتی بان، دوستی خاله خرسه، موش و شتر، درخت جادویی، مارگیر و اژدها، گنجشک و پندهایش، شتر و روباه و خر، نقاش های چینی و رومی، انگور، زبان حیوان و .... به زبان ساده و روان برای گروه سنی کودک و نوجوان روایت شده اند.

مثنوی، مشهور به مثنوی معنوی (یا مثنوی مولوی)، نام کتاب شعری از مولانا جلال‌الدین محمد بلخی شاعر و عارف ایرانی است.

این کتاب حدوداً از ۲۶٬۰۰۰ بیت و ۶ دفتر تشکیل شده اما در چاپ حاضر تعداد ابیات آن که برابر با ابیات تصحیح و طبع نیکلسون است، از این قرار است:

دفتر اول: ۴۰۰۳ بیت

دفتر دوم: ۳۸۱۰ بیت

دفتر سوم: ۴۸۱۰ بیت

دفتر چهارم: ۳۸۵۵ بیت

دفتر پنجم: ۴۲۳۸ بیت

و دفتر ششم: ۴۹۱۶ بیت

است که بر روی هم کل اثر مشتمل بر ۲۵۶۳۲ بیت می‌شود که یکی از برترین کتاب‌های ادبیات عرفانی کهن فارسی و حکمت ایرانی پس از اسلام است. این کتاب در قالب شعری مثنوی سروده شده است؛ که در واقع عنوان کتاب نیز می‌باشد. اگر چه قبل از مولوی، شاعران دیگری مانند سنائی و عطار هم از قالب شعری مثنوی استفاده کرده بودند ولی مثنوی مولوی از سطح بالاتری برخوردار است. در این کتاب ۴۲۴ داستان پی‌درپی به شیوهٔ تمثیل داستان سختی‌های انسان در راه رسیدن به خدا را بیان می‌کند. هجده بیت نخست دفتر اول مثنوی معنوی به نی‌نامه شهرت دارد و چکیده‌ای از مفهوم ۶ دفتر است. این کتاب به درخواست شاگرد مولوی، حسام‌الدین حسن چلبی، در سال‌های ۶۶۲ تا ۶۷۲ هجری/۱۲۶۰ میلادی تألیف شد. عنوان کتاب، مثنوی، در واقع نوعی از ساختار شعری است که در این کتاب استفاده می‌شود.

مولوی در این کتاب مجموعه‌ای از اندیشه‌های فرهنگ ایرانی-دینی را گرد آورده است. این کتاب به انتخاب نشریه گاردین جزو ۱۰۰ کتاب برتر تاریخ بشریت برگزیده شده است.

جلال‌الدین محمد بلخی (۶ ربیع‌الاول ۶۰۴ ه‍.ق / ۱۲۰۷ میلادی – ۵ جمادی‌الثانی ۶۷۲ ه‍.ق / ۱۲۷۳ م) نامدار به مولوی، مولانا و رومی شاعر پارسی‌گوی است. نام کامل وی «محمد بن محمد بن حسین حسینی خطیبی بکری بلخی» بوده و در دوران حیات به القاب «جلال‌الدین»، «خداوندگار» و «مولانا خداوندگار» نامیده می‌شده است. در سده‌های پسین (ظاهراً از سدهٔ نهم هجری) القاب «مولوی»، «مولانا»، «مولوی رومی» و «ملای رومی» برای وی به کار رفته است و از برخی از اشعارش تخلص او را «خاموش» و «خَموش» و «خامُش» دانسته‌اند.

نفوذ مولوی فراتر از مرزهای ملی و تقسیمات قومی است. ایرانیان، افغان‌ها، تاجیک‌ها، ترکیه‌ای‌ها، یونانیان، دیگر مسلمانان آسیای میانه و مسلمانان جنوب شرق آسیا در مدت هفت قرن گذشته به شدت از میراث معنوی رومی تأثیر گرفته‌اند. اشعار او به‌طور گسترده‌ای به بسیاری از زبان‌های جهان ترجمه شده است. ترجمهٔ سروده‌های مولوی که با نام رومی در غرب شناسایی شده به‌عنوان «محبوب‌ترین» و «پرفروش‌ترین» شاعر در ایالات متحدهٔ آمریکا شناخته می‌شود.

بیشتر آثار مولوی به زبان فارسی سروده شده است، اما در اشعارش به‌ندرت از زبان‌های ترکی، عربی و کاپادوسیه‌ای یونانی نیز استفاده کرده است. با شمارش تمام ابیات ترکی و یونانی منتسب به مولوی که صحت انتساب بسیاری از آنها محل تردید است، در کنار افزون بر ۶۱٫۰۰۰ بیت فارسی سرودهٔ مولوی، ۱۲ بیت ترکی، ۵ بیت مُلَمَّع (یک مصرع فارسی و یک مصرع زبان دیگر که در اینجا ترکی است)، ۱۷ بیت که در آن‌ها عبارات ترکی سوای وام‌واژه‌های ترکی همچون یغما و اردو آمده، به مولانا منسوب است و چند سطر نثر ترکی نیز در کنار سه کتاب منثور او به فارسی و عربی (فیه ما فیه و مجالس سبعه و مکتوبات) به وی نسبت داده شده است. علاوه بر این‌ها، مولانا ۲۳ بیت و ملمع به زبان یونانی و چندین بیت با عبارت‌های یونانی و بیش از هزار بیت و ملمع و نثر به زبان عربی دارد.

مثنوی معنوی او که در قونیه تصنیف شده است یکی از ارجمندترین دیوان‌های شعر زبان فارسی به‌شمار می‌رود. آثار او به‌طور گسترده در سراسر ایرانِ بزرگ خوانده می‌شود و ترجمهٔ آثار او در ترکیه، جمهوری آذربایجان، ایالات متحده و جنوب آسیا بسیار محبوب هستند.