کتاب «رقابت روسیه و غرب در ایران» نوشتهی جورج لنزوسکی، یکی از آثار کلاسیک (چاپ اول: 1949) دربارۀ تاریخ معاصر ایران با تمرکز بر روابط قدرتهای بزرگ در جغرافیای ایران است. کتاب به ویژه بر رخدادهایی که در بازهی زمانی بین دو جنگ جهانی تا سرآغاز جنگ سرد اتفاق افتادهاند متمرکز است. هدف نویسنده، به طور کلی، نشان دادن چگونگی رقابت و تقابل سیاستهای روسیه و قدرتهای غربی (عمدتا بریتانیا و ایالات متحده) در قلمرو ایران و تأثیر این نزاعها بر سرنوشت سیاسی و امنیتی ایران، میباشد. وی فصلهایش را حول رویدادها اصلی، مانند مداخلات نظامی و دیپلماتیک پس از جنگ جهانی اوّل، تحولات نفت و قراردادها، اشغال ایران در ۱۹۴1 و پیامدهای آن، و در نهایت بحران آذربایجان و مناقشات سالهای ۱۹۴۵-۱۹۴۶ سامان میدهد.