این کتاب دفتر نخست از مجموعه ارزشمند اسناد و یادداشتهای رسمی است که به قلم حاج شیخ احمد خندق آبادی حاکم شرع وقت تهران در سالهای ۱۳۲۶ - ١٣١٤ ق / ١٣٨٦ - ۱۳۷۵ش تدوین شده است. خندق آبادی با جایگاهی ممتاز در دستگاه قضایی و مذهبی دوران قاجار و اوایل پهلوی نه تنها به حل و فصل دعاوی شرعی میپرداخت بلکه واسطه ای بود میان قدرتهای رسمی و زندگی روزمره مردم در این استاد بازتابی روشن از شیوه های رسیدگی به دعاوی تنظیم معاملات حل اختلافات اجتماعی و ثبت وقایع حقوقی آن زمان به چشم میخورد مطالب این دفتر تصویری دست اول از ساختار حقوقی فرهنگ عمومی روابط اقتصادی و شیوه زیست شهری در تهران در آن دوران است. اهمیت این مجموعه نه تنها در محتوای حقوقی آن بلکه در ارزش تاریخی اش نهفته است چرا که استاد دفتر شرعیات خندق آبادی ما را با نهادهای رسمی مناسبات اجتماعی و چالشهای حقوقی جامعه ای اشنا میکند که در استانه تحولات بزرگ تاریخی قرار داشت این اثر میتواند منبعی معتبر و بی بدیل برای پژوهشگران تاریخ اجتماعی تاریخ حقوق مطالعات شهری و علاقه مندان به اسناد تاریخی باشد؛ پلی میان دیروز و امروز و روایتی مستند از حیات اجتماعی و حقوقی تهران در آغاز قرن سیزدهم شمسی است.