لیبرالیسم در ظاهر چندگانه‌اش در عین حال هم مایه افتخار و هم موجب نکوهش و تأسف بوده است. با تمام این‌ها در نهایت لیبرالیسم یکی از محوری‌ترین و فراگیرترین نظریه‌ها و ایدئولوژی‌های سیاسی است که میراثی حیاتی از‌ اندیشه متمدن، عملکرد سیاسی و خلاقیت فلسفی - اخلاقی را در دل خود جای داده است.