کتاب تفسیر و مفسران در ایران (از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی)

نوشته‌های قرآنی ایرانیان در بازه بین دو انقلاب مشروطیت و اسلامی، صرف نظر از چگونگی و کیفیت به لحاظ کمی و تعداد به هیچ روی با سده‌های پیشین قابل مقایسه نیست. تفاسیر ترتیبی یعنی آثاری که تمام یا بخشی از قرآن کریم را تفسیر می‌کردند در این بازه زمانی همچنان وجود دارد. المیزان فی تفسیر القرآن اثر علامه سید محمد حسین طباطبایی و پرتوی از قرآن اثر آیت الله سید محمود طالقانی، در شمار برجسته‌ترین تفاسیر ترتیبی تاریخ شیعه در این دوران است. تفاسیر موضوعی قالب دیگری است که در آن مفاهیم و موضوعات مختلف اجتماعی سیاسی، فرهنگی، اخلاقی و اعتقادی را از خلال آیات و فراز‌های قرآنی مورد مطالعه قرار داده‌اند. مرتضی مطهری و سید محمد حسین بهشتی موضوعات مختلفی را در قرآن بحث و بررسی کرده‌اند. تفاسیر علمی قرآن نیز گونه دیگری از آثار این دوران هستند که با‌ ایده تبیین اعجاز علمی قرآن و همسویی آیات با یافته‌های علمی تدوین شده‌اند. سیر تحول قرآن و باد و باران در قرآن اثر مهدی بازرگان و «خلقت انسان در قرآن» اثر یدالله سحابی از این دست آثار هستند. این جستار در چارچوب نظریه هرمنوتیکی دریافت که فهم و تفسیر متون را متأثر از جایگاه اجتماعی و تاریخی مفسران می‌داند به طبقه‌بندی و دسته‌بندی آثار قرآنی در یکصد سال اخیر پرداخته است.